بگيرد، تا بتواند اين را بالا بكشد. طرف را نبايستى كوچك ديد، سؤال او را بى‌ارزش، و نياز او را حقير، و خودش را كم مؤونه تصور كرد، هر كسى اين‌طور با مخاطبش برخورد كند، شكست خواهد خورد و در ارتباطگيرى و اثرگذارى، موفقيتى به دست نخواهد آورد. حق مخاطب را بايستى به او بدهيد؛ او را مستحق و مستوجب التفات و توجه و اهتمام بدانيد و به آن نسبت عمل كنيد.

بنابراين‌ شرط اول، اين است كه از لحاظ معرفت، آدم با دست پُر به ميان اين مجموعه برود؛ الحمدلله اين حاصل است، آقايان همه از فضلا هستند.

دوم اين كه او روحانيت شما را باور كند روحانيت هم به لباس نيست. اى بسا صاحب لباسى كه روحانى حقيقى نيست، و اى بسا غير صاحب لباسى كه حقيقتاً روحانى است! بايد روحانى باشد اهل معنا، اهل روح، با روح و با معنويت سر و كار داشته باشد.

بايد سخن او باطنى داشته باشد؛ از باطنى بربيايد. اگر سطحى و ظاهرى و زبانى و صورى بود، اثر نخواهد گذاشت. واقعاً «اذا خرج من اللّسان، لم تجاوز الآذان». اين‌گونه است ديگر. بايد از قلب برآيد؛ آن هم متوقف است بر ايمان و توجه و معنويت و روحانيت. و اين را مى‌شود به وجود آورد و تقويت كرد. هر وقتى كه كار در اين زمينه‌ها سخت و سنگين مى‌شود، بايد به ذخيره فياض تمام نشدنى ذكراللَّه پناه برد- به نماز، به نافله، به توجه به خدا، به تضرع- اين‌ها انسان را فيضان مى‌بخشد.

اگر بخواهيم اين باران طهورى كه از سخن شما تراوش مى‌كند و نازل مى‌شود، حقيقتاً مطهِر باشد و ادناس و ارجاس را از دل‌ها و ذهن‌ها بزدايد، بايد آن را تصفيه كنيم. همان‌طور كه من مكرر از قول مولوى اين مطلب را نقل كرده‌ام؛ مى‌گويد: «اين آب‌هاى عالم همه پليدى‌هاى عالم را از بين مى‌برد، همه كثافت‌ها و دنس‌ها و نجاست‌ها با آب تطهير مى‌شود؛ اما خود آب، متغير و كثيف مى‌شود. بعد اين آب، براى اين كه دوباره طهارت خودش را به دست بياورد، عروج مى‌كند؛ به شكل بخار بالا مى‌رود و دوباره به شكل باران- ماءً