درس يازدهم: ابراهيم؛ پيامبر ايمان و عشق‌

هر جا و هر گوشه‌اى از سرزمين مكه، هر زاويه‌اى از زواياى خانه كعبه يادگارى از حضرت ابراهيم و نمودى از اسماعيل و نقش و جلوه‌اى از هاجر آن زن فداكار تاريخ را در خود دارد.

هر زائر خانه خدا در اين سفر و در طواف كعبه، چون به مقام ابراهيم مى‌رسد، در خود فرو مى‌رود و از خود مى‌پرسد چرا نام اين مكان مقام ابراهيم است؟ و چون چشمش حجر اسماعيل و قبر هاجر را مى‌نگرد، از خود سؤال مى‌كند چرا قبر يك زن، قبر يك انسان در كنار خانه خداست و اين هاجر كيست كه تا اين اندازه مقرب به بارگاه الهى است؟

هر حاجى‌اى كه در عيد قربان در بلنداى كوه منى مى‌ايستد، چون به ياد قربانگاه رفتن حضرت اسماعيل مى‌افتد، باز هم اين پرسش در ذهن او خطور مى‌كند كه اسماعيل كيست؟ آن‌گاه كه هروله‌كنان ميان صفا و مروه سعى مى‌كند و مى‌دود، به ياد هاجر است.