هر نظام و مكتبى براساس اصول موضوعه خود و براساس زيربناهاى انسان‌شناختى و هستى‌شناختى خود پاسخهاى متفاوتى به اين سؤالهاى اساسى داده است.

تلاش اين نوشتار كوتاه بر اين است تا به اين سؤالات اساسى بر اساس انديشه سياسى حاكم (مسلط) بر جهان غرب و انديشه سياسى شيعه، پاسخ دهد و بعد از روشن شدن مبانى مشروعيت در دموكراسى غربى و مردم‌سالارى دينى نقاط قوت و ضعف هركدام روشن شود به طورى كه بتوان اين دو نظام سياسى را با هم مقايسه نموده و مورد ارزيابى قرار داد.

بنابراين لازم است كه ابتدا مشروعيت را تعريف كرده سپس نظرات اساسى و مهمى كه امروزه در جهان مطرح است را به طور بسيار خلاصه (در حد يك مقاله كوتاه و تعريف اجمالى) ذكر كرد.

تعريف مشروعيت‌

مشروعيت معادل واژه‌Legitimacy است كه از كلمه يونانى‌Ligitimus اخذ شده و در لغت به معناى قانونى و مطابق با قانون آمده است. (فلسفه سياست، 1377، ص 122) اما در اصطلاح به معانى متفاوتى آمده است كه در هر نظام فكرى، اصطلاح خاص خودش را دارد به طورى كه بعضى از انديشمندان گفته‌اند كه مشروعيت يك مشترك لفظى است‌ (ر. ك. به: لاريجانى، 1381، ص 15). بنابراين لازم است تا درباره آن توضيحات بيشترى داده شود.

آنهايى كه داراى تفكر سكولاريستى (جدا كردن دين از زندگى اجتماعى) يا اومانيستى (انسان مدارى) مى‌باشند و انسان را بالاترين قدرت وجود مى‌دانند و در همه جا انسان را اصل مى‌دانند و خدا را يا اساساً منكر شده يا اگر منكر هم نيستند در معادله‌هايشان ناديده مى‌گيرند، تعاريف اصطلاحى آنها از مشروعيت بيشتر ناظر به مقبوليت عمومى، توسعه مادى يا قانونى بودن، مى‌باشد. اما آنهايى كه داراى تفكر الهى مى‌باشند و قدرت ماوراء بشرى را متذكر مى‌شوند و اهداف خلقت انسانها را در نظر مى‌گيرند مرادشان از مشروعيت همان حقانيت مى‌باشد.