مرورى بر ديدگاه‌هاى مختلف در مردمسالارى دينى‌

دكتر محمدرضا مرندى‌[1]

مقدمه‌

امروزه «مردمسالارى» در ميان انديشمندان سياسى به يك گفتمان غالب تبديل شده است و برداشتها و تعابير متعددى از مفهوم آن در ميان صاحب‌نظران وجود دارد. بى‌ترديد دموكراسى اساساً مفهوم و مدلى مطلق از نظام‌سياسى كه در آن رأى، نظر و حق انتخاب مردم به‌طور مطلق و بدون هيچ قيد و شرطى مبناى عمل حكومت باشد نيست، بلكه مفهوم و مدلى مقيد و مضاف است كه در آن رأى، نظر و حق انتخاب مردم صرفاً در چارچوب يك انديشه يا ايدئولوژى خاص تعريف، تحديد و به رسميت شناخته مى‌شود، مطالعات و تجربه‌هاى تاريخى و سياسى نيز حكايت از آن مى‌كنند كه دموكراسى در معناى مطلق و محض آن، صرفاً مفهومى انتزاعى است كه- دست‌كم در جهان امروز- در قالب يك نظام سياسى، وجود خارجى و عينى ندارد. به عبارت ديگر همه دموكراسى‌هاى موجود نيز مصاديقى برگرفته از مفاهيمى مضاف و مقيد هستند كه از جمله آنها مى‌توان از دموكراسى ليبرال و سوسيال دموكراسى و دموكراسى اسلامى ياد كرد.

مردمسالارى دينى كه چندين سال است در محافل سياسى و علمى كشور ما به شكل‌

[1] - عضو هيأت علمى دانشگاه شهيد بهشتى.