ولايت‌پذيرى از اولياى خدا

قرآن كريم با اصطلاحات مختلفى به مسئله رهبرى و ولايت‌پذيرى اشاره كرده و با واژگانى هم‌چون «امام» 62 به معناى پيشوا، رئيس، راه‌بر و مقتدا 63 «اولى الامر» 64 به معناى صاحب فرمان و فرمان‌روا بدان پرداخته است. عالمان و مفسران شيعه اعتقاد دارند كه مراد از «اولى الامر»، ائمه هدى از آل محمد عليهم السّلام هستند. به عقيده شيخ طوسى در تبيان، طاعت هيچ‌كس جز كسى كه معصوم و مصون از سهو و خطا باشد، جايز نيست و اميران و عالمان چنين شأنى ندارند و چنين طاعتى از ائمه عليهم السّلام واجب است كه ادله بر عصمت طهارت آنان قائم است. بنابر استدلال فخر رازى در تفسير الكبير نيز «اولى الامر» بايد معصوم باشند؛ چرا كه در غير اين صورت، خداوند با وجود اقدام آنان به خطا، همگان را به متابعتشان فرمان داده است، حال آن‌كه خود خطاكارى نهى شده است. 65

امت اسلامى براى تعالى و رشد فرد و جامعه و در مقابله با مشركان و ظالمان به رهبر و پيشوا نيازمند است. لذا در اساس، اسلام رهبرى و ولايت است. 66 امام على عليه السّلام به عثمان بن حنيف، فرمان‌دار بصره، درباره ضرورت تربيت، بينش‌دهى و تعليم امام به امت فرموده است:

ألا و إنّ لكلّ مأموم إماما يقتدى به و يستضى‌ء بنور علمه؛ 67

بدان، هر پيروى پيشوايى دارد و به او اقتدا مى‌كند و از نور علم وى نورانى و آگاه مى‌شود.

رهبرى آگاه مؤمن و مخلص، كه جامعه را در شرايط مختلف مى‌تواند هدايت كند. 68 از سوى ديگر، قرآن كريم مسلمانان را به فرمان‌برى و اطاعت از رهبر فرمان داده است؛ زيرا هر جمعى به امام و رهبر نياز دارد.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ؛ 69

از خداوند و رسول او اطاعت كنيد و هم‌چنين از صاحب امر آنها (نماينده).

اين امر و لطف الهى در زمان غيبت نيز ادامه دارد و ازاين‌رو، مسلمانان با انتظار از بركات وجودى امام خود در پس ابرها بهره مى‌برند. آموزه انتظار و