پس بيعت را عامل تحقّق ولايت براى كسانى كه ولايت ندارند، نمى‌توان دانست، بلكه شرط تحقّق ولايت، براى كسانى كه ولايت شرعى‌شان ثابت شده، آن است كه بين امّت با ولىّ امر بيعت صورت گيرد.

د) انگيزه‌اى براى تشويق و پاى‌بند به وظيفه‌

بيعت باعث مى‌شود كه امت احساس وظيفه كنند و به گونه‌اى براى عمل به وظيفه انگيزه بيابند و تشويق شوند، مانند پيمانى كه براى كارى واجب از كسى مى‌گيرند تا به وظيفه خود عمل كند.

ه) عينيت بخشيدن و به فعليت رساندن ولايت‌

كار ويژه بيعت در زمان حضور اين است كه ولايت حضرت حجت عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف را به فعليت مى‌رساند. آية اللّه معرفت در اين‌باره يادآور شده است:

بيعت در صدر اسلام چنين كار ويژه داشته است، به گونه‌اى كه ولايت امام معصوم را عينيت بخشيده و آن را به فعليت رسانده است. 52

و) تأكيد بر وفادارى و فراهم ساختن امكانات و ايجاد توان و قدرت اجرايى‌

بيعت در زمان حضور، فقط براى وفادارى بوده تا تمام توان و اختيارات خود را در اختيار امام قرار بدهد، همان‌گونه كه در عهد پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم نيز چنين بوده است.

بيعت در آن عهد، براى تأكيد بر وفادارى و فراهم ساختن امكانات بوده است و همان‌گونه كه در امر رسالت دخالتى نداشته، در امر زعامت پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم نيز دخالتى نداشته است. 53

بنابراين، بيعت مردم در امر ولايت هيچ نقشى ندارد و فقط براى ابراز وفادارى است.

بيعتى را كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلّم در روز غدير خم از مسلمانان درباره مقام ولايت كبراى مولا امير مؤمنان عليه السّلام گرفت بر همين منوال بود، پس از آن‌كه به‌طور صريح، على را براى خلافت و امامت پس از خود منصوب نمود، از مردم پيمان وفادارى گرفت تا امكانات خود را همان‌گونه كه در اختيار پيامبر قرار داده‌اند، در اختيار على عليه السّلام نيز قرار دهند و در تثبيت پايه‌هاى حكومتى وى بكوشند. 54