ولىّ امر است، يك واجب تكليفى است و شكستن آن از گناهان كبيره محسوب مى‌شود و كتاب و سنّت و عقل و سيره عقلا ضرورت آن را ايجاب مى‌كند. 24

ايجاد بيعت‌

چنان‌كه گذشت، متداول‌ترين شيوه‌هاى انشا در معامله دست دادن است. براى بيعت نيز به همين شيوه عمل شده و دست‌دردست گذاشتن براى تثبيت ولايت كفايت مى‌كند. در اين باره گفته‌اند:

اما چگونگى بيعت به‌طور كلّى از اين قرار بوده كه بيعت‌كننده دست به دست بيعت‌شونده مى‌داده و با زبان حال يا قال اعلام اطاعت وفادارى مى‌نمود. 25

بنابراين، تصوّر نخست اين است كه بيعت با دست صورت مى‌گيرد، ولى به نظر نمى‌رسد كه تنها با دست صورت مى‌پذيرد و با زبان براى نمونه دادن شعار در حمايت از ولىّ امر و يا با نوشتن هم مى‌تواند صورت بگيرد و نبايد تصوّر كرد كه بيعت حتما بايد با دست صورت بگيرد.

دلايل ضرورت بيعت در زمان حضور

به اعتقاد شيعيان، ائمه عليهم السّلام به دستور خداوند و به واسطه پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و اله و سلّم براى سرپرستى جامعه منصوب شده‌اند و بى‌ترديد، اطاعت از آنان واجب است، همان‌گونه كه خداوند در آيه قرآن، اطاعت از آنان را در كنار اطاعت از خود پيامبر قرار داده است. حتى بنابراين باور، بدون بيعت نيز واجب است كه از آنان اطاعت نمود و اطاعت نكردن سبب مجازات در دنيا و آخرت خواهد شد. اما با توجه به آيات قرآن و روايات و سيره عملى پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و اله و سلّم و حضرت على عليه السّلام و حتى امام حسن و امام حسين عليهما السّلام مى‌توان گفت كه بيعت مردم هيچ منافاتى با نصب آنان ندارد.

بنابر دلايلى امام عصر عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف نيز از مردم بيعت خواهد گرفت كه اين پژوهش به مواردى اشاره خواهد كرد: