* علت بغض و خصومت خلفا با ائمه (عليهم السلام)

يك فصل ديگر، اين است كه آيا علت اين كه ائمه مورد بغض خلفا بودند، حسد خلفا بود؟ اين، سؤالى است. عده يى خيال مى كنند كه چون ائمه، محسود خلفا بودند، از اين جهت بود كه اين ها را مى كشتند. بنده اين را قبول ندارم؛ قبول دارم كه ائمه محسود بودند- كه آن آيه شريفه‌ بَلْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ‌ يا أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِ‌ (61)، حضرت مى فرمايد كه‌ نحن المحسودون‌ (62)- ائمه محسودونند، اما حسد، چه وقت ممكن است كه منشأ چنين آثارى بشود؟ حسد بر علمشان بود؟ حسد بر تقواشان بود؟

افراد عالم و متقى خيلى بودند؛ در همان زمان ائمه، كسانى بودند از علما- كه معروف به علم و ورع و تقوا و زهد بودند. و خلفا هم سراغ اينها مى رفتند و گريه مى كردند! منصور گفت كه‌ كلكم يمشى رويد، كلكم يطلب صيد، غير عمرو ابن عبيد، عمرو ابن عبيد را ديگر استثنا كرد. البته بنده در زندگى عمرو ابن عبيد ديدم كه نخير، ايشان هم جزو همان مستثنى منه است، يطلب صيد و اينهاست!

از اين قبيل زياد بودند. آن كسى كه علمش زياد بود، تقوايش هم زياد بود، در بين مردم هم وجهه داشت- مثل ابو يوسف قاضى، مثل ابو حنيفه، حسن بصرى، سفيان ثورى و از اين قبيل- رجال معروف به علم و تقوا و ورع كه محبوب هم بودند، علم هم داشتند، تقوا هم داشتند، اما مدعى خليفه نبودند؛ خليفه، هيچ كار به كار اينها نداشت، حسد نسبت به اينها وجود نداشت! حسد نسبت به آن كسى است كه ادعايى دارد؛ آن كه ادعايى ندارد، چه حسدى؟! آن ادعا چيست؟

بنابر اين حسد كافى نيست. اين هم يك بحث است كه بد نيست مورد توجه قرار بگيرد.