فقرِ ذاتىِ تمام موجودات‌

فرزندم، احمد خمينى! «رَزَقَك اللّه هِدايتَه».[1] جهان چه ازلى وابدى باشد يا نه و چه سلسله‌هاى موجودات غير متناهى باشند يا نه، همه فقيرند؛ چون هستى، ذاتى آنان نيست.

اگر با احاطه عقلى جميع سلسله‌هاى غير متناهى را بنگرى، آواى فقر ذاتى و احتياج را در وجود و كمال آن‌ها به وجودى كه بالذّات موجود است و كمالاتْ ذاتىِ آن است، مى‌شنوى و اگر به مخاطبه عقلى خطاب به سلسله‌هاى فقيرِ بالذات نمايى كه: «اى موجودات فقير! چه كسى قادر است رفع احتياج شما را نمايد؟» همه با زبان فطرت، هم صدا فرياد مى‌زنند كه:

«ما محتاجيم به موجودى كه خود، همچون ما فقير نباشد در هستى و كمال هستى»؛ و اين فطرت نيز از خود آنان نيست: «فِطْرَت اللّه الَّتى فَطَر النَّاسَ عَلَيها لاتَبِديلَ لِخَلقِ اللَّه».[2]

فطرت توحيد از خداوند است و مخلوقاتِ فقيرِ بالذّاتْ مبدّل نمى‌شوند به غنىّ بالذّات و امكان ندارد چنين تبديلى، و چون بالذّات فقير و محتاجند، جز غنىِّ بالذّاتْ كسى رفع فقر آنان را نخواهد كرد و اين فقر كه لازمِ ذاتى آنان است هميشگى است؛ چه اين سلسله ابدى باشد يا نباشد، ازلى باشد يا نباشد و از

[1] - خداوند هدايتش را روزى تو كند

[2] - آن فطرت الهى كه مردم را بر آن آفريد، آفرينش خدا را دگرگونى نيست. سوره روم( 30): آيه 30