اسم الکتاب : سير الملوك (سياست نامه) المؤلف : خواجه نظام الملک توسي الجزء : 1 صفحة : 162
شراب خويش مىآرند كه شرابدار خاص شراب بد
مىدهد او را مالش بايد داد كه «شرابها همه نيك بدو مىسپارند،]37 a[ چرا بد مىدهد؟» تا اين
عذر برخيزد و اين گستاخى كه هركس در مجلس پادشاه شراب آرد نبود.
2- و پادشاه را از نديمان شايسته بنگزيرد، كه اگر بيشتر با بندگان
نشيند ايشان را گستاخ گرداند و حشمت را زيان دارد و حرمت خويش را شكست بود و
ركيكطبعى باشد كه ايشان خدمت را شايند. و اگر با بزرگان و سپاه- سالاران و عميدان
محتشم مخالطت كند شكوه پادشاه را زيان دارد و در فرمانهاى او سستى كنند و دلير
شوند و سيم از ميان ببرند. و با وزير در مهمّات ولايت و لشكر و وجوه مال و عمارت و
تدبير خصمان و مملكت و آنچه بدين ماند واجب كند سخن گفتن. و اين همه آن است كه از
آن ملالت و انديشه افزايد و طبع در اشكنجه باشد از آنكه خرد و نفس رخصت ندهد با
اين طايفه مزاح و گستاخى كردن از بهر مصلحت ملك را. و طبع پادشاه بنگشايد الّا از
نديم و اگر خواهد كه فراختر زيد و هزل و مطايبت درهم آميزد و حكايتهاى مضاحك و
نوادر بگويد و در پيش او بگويند با نديمان[1]
حشمت و پادشاهى او را هيچ زيان ندارد[2] چه ايشان
را از بهر اين كار دارد. و پيش از اين در اين معنى فصلى گفتهايم.