محيط علمى كشور ما وجود نداشته است. آن وقتى كه بر كل حيات سياسى و اجتماعى يك كشور، حاكميت بيگانه مسلط باشد، فكر مى‌كنيد دانش در آن كشور چه نقشى ايفا خواهد كرد؟ آن هم دانش پزشكى كه قهرا كارى به مسائل سياسى نخواهد داشت. فردى كه پزشك خواهد شد و خدمات ارايه خواهد كرد، غير از آن است كه يك نفر برود فرضاً روزنامه‌نگار بشود، كه ممكن است بگويد مى‌روم تا مبارزه كنم. اما پزشك، طبيب و دردشناس و درمان‌شناس و عطوف و حنينِ نسبت به انسانهاست. او دردانسانها را مى‌جويد، تا درمان كند. او خدمات ارايه خواهد داد. آن‌وقت در جامعه‌اى كه كل جريان سياست كشور در اختيار كانون‌هايى است كه به نفع ملت فكر و كار نمى‌كنند، هر دانشجويى كه درس مى‌خواند، نمى‌تواند مطمئن باشد به نفع مردم كار خواهد كرد. نه اينكه هيچ‌كس به نفع مردم كار نمى‌كند- اشتباه نشود- خير، كسانى با مجاهدت درمى‌آيند و به نفع مردم هم كار مى‌كنند؛ اما روال كلى اين نيست. روال كلى، نفى سلامت زندگى در يك جامعه است.

استمرار در كار

بعد از همان چند صباح دوران اميركبير كه بساط كوچكى را شروع به درست كردن نمود و با ايده و انگيزه‌ى خوبى اين كار انجام گرفت، متأسفانه بعدها در محيط تحصيلات عاليه‌ى جديد كشور ما، اين فرصت به‌طور مستمر پيش نيامده است. آن نكته‌اى كه من مى‌توانم قاطع بگويم، اين است. اينكه مى‌گويم به‌طور مستمر پيش نيامده، به اين خاطر است كه گاهى رجال علمىِ مسلطِ بر كار دانش در كشور، افرادى بودند كه خواستند كارى بكنند، حركت و تلاشى هم كردند، ولى فورا مثل يك جرقه خاموش شده و اجازه داده نشده كه ادامه بدهند.

اميد به حل مشكلات‌

امروز، اين‌طور نيست. امروز ممكن است شما بودجه كم داشته باشيد. بله، آقاى دكتر فاضل اشاره كردند و همين‌طور است كه ايشان مى‌گويند. من مى‌دانم كمبودها و كسرى‌ها زياد است: دانشجو زياد گرفتيد- كه مملكت احتياج هم دارد- ولى دانشگاه نداريم؛ استاد جذب كرديد و آورديد، ولى نمى‌توانيد