در بررسى‌هاى نظرى درباره انقلاب‌ها بايد در دو امر تفاوت قائل شد: بررسى يك انقلاب در چارچوب نظريه‌اى خاص، و بررسى‌هاى مبتنى بر رهيافتى خاص. واضح است، بررسى‌هاى مبتنى بر نظريه‌ها نيز مى‌تواند مبتنى بر رهيافت علمى ويژه‌اى باشد.

هدف اين كتاب بررسى انقلاب اسلامى ايران بر مبناى نظريه‌اى خاص از انقلاب نيست كه در آن با طرح مجموعه‌اى از مفاهيم، معمولًا به سؤال‌هايى مانند چرايى و چگونگى وقوع انقلاب اشاره مى‌شود. اين اثر در نظر دارد ضمن معرفى زمينه‌ها، علل و عوامل وقوع، و بازتاب‌هاى مختلف انقلاب اسلامى در جهان، از ميان رهيافت‌هاى علمى مختلف به ره يافت فرهنگى در اين زمينه تأكيد و ادله و مستندات آن را ارائه نمايد.

درعين‌حال، چينش قسمت‌ها و فصل‌هاى كتاب براساس يك نظم نظرى صورت گرفته است؛ مانند قرار گرفتن دو قسمت قدرت سياسى و نيروى اجتماعى در كتاب با توجه به اين واقعيت كه در وقوع هر انقلابى اين دو نيرو مقابل هم قرار مى‌گيرند.