سه‌شنبه 2 فروردين 1300/ 22 مارس 1921/ 12 رجب 1339

* پذيرش استعفاى مصدق السلطنه‌

احمد شاه پس از تصويب رئيس الوزراء با استعفاى مصدق السلطنه والى فارس، موافقت كرد. 1

* ملاقات ديپلمات‌هاى مقيم تهران با رئيس الوزراء

پيش از ظهر امروز ديپلمات‌هاى مقيم تهران براى تبريك سال نو به حضور سيد ضياء رفتند. رئيس الوزراء در عمارت ابيض از آنان پذيرايى نمود. 2

* ملاقات وزراى مختار و نمايندگان كشورهاى خارجى با وليعهد

امروز قبل از ظهر وزراى مختار و نمايندگان كشورهاى خارجى در ايران به همراه وزير امور خارجه، براى عرض تبريك نوروز به حضور وليعهد رفتند. 3

* درگيرى ژاندارم‌ها با اكراد در قلعه كاظم‌

ملك‌زاده‌ 4 فرمانده رژيمان نمره 13 آذربايجان صبح امروز با اردوى «آهن» به طرف ساوجبلاغ حركت كردند. اين اردو به ژاندارم‌ها و نيروهاى محلى در «قلعه كاظم» كه يك توپ داشتند پيوسته و به اكراد حمله نمودند. در اين درگيرى «عمر آقا» يكى از سركرده‌هاى اكراد مجروح شد. اكراد تلفات زيادى داده و شكست سختى خوردند. به‌طوريكه پس از اين شكست، «اسماعيل سميتقو» 5 مجبور شد عده‌اى نيرو از «سلماس» 6 و «چهريق» 7 به آن منطقه سوق دهد. 8

______________________________
(1). خاطرات و تألمات مصدق، ص 135.

(2). روزنامه ايران، 7/ 1/ 1300، ص 1.

(3). همان.

(4). منظور حسن ملك‌زاده مى‌باشد.

(5). اسماعيل آقا سميتقو، فرزند محمد آقا و برادر كوچك جعفر آقاى كرد از طايفه شكاك است، پس از مرگ محمد آقا، رياست ايل شكاك به برادر ارشد سميتقو، به نام جعفر آقا رسيده بود. نفوذ جعفر آقا بسيار زياد بود.

نظام السلطنه مافى والى آذربايجان، تصميم گرفته بود جعفر آقا را از بين ببرد، نظام السلطنه در سال 1323 ق، جعفر آقا را دعوت نمود كه به اتفاق عده‌اى از سوارانش به تبريز آمده و در استقرار امنيت شهر كمك نمايند. زيرا به علت انقلاب 1906 م، روسيه اوضاع آذربايجان و قفقاز بحرانى و هرروز قتل و كشتار در ميان گروه‌هاى ارمنى و قفقازى مقيم تبريز به وقوع مى‌پيوست.

نظام السلطنه مافى والى آذربايجان قرآنى مهر كرده و نزد جعفر آقا فرستاد و به او تأمين داد. نظام السلطنه در ظهر آن قرآن نوشته بود: مادامى كه من روى زمين هستم آسيبى به شما نخواهد رسيد. جعفر آقا پس از دريافت اين تأمين‌نامه، به عنوان ميهمان وارد تبريز شد و نظام السلطنه در يك ميهمانى كه به افتخار وى برپا كرده بود او را به قتل رسانيد. كسان جعفر آقا براى خون‌خواهى و انتقام هفده نفر از اعضاى حكومتى را به قتل رسانيدند و از آن تاريخ به بعد، اسماعيل آقا برادر كوچك وى در صدد انتقام گرفتن برآمد و در منطقه خود دست به شورش عليه دولت زد. در سال 1300 ش، دولت فوج ژاندارم تبريز را به فرماندهى ياور ملك‌زاده براى سركوبى اعزام نمود.

عده‌اى كه ملك‌زاده براى برخورد با سميتقو آماده كرده بود يك گردان مختلط بود. نيروى اعزامى در حوالى مهاباد با قواى اكراد درگير شد. اين جنگ سه شبانه‌روز ادامه شد و به علت عدم پشتيبانى كافى مركز، نيروهاى دولتى از اكراد شكست خوردند و عده زيادى از آنان در جنگ كشته شدند و بقيه نيز بعد از تسليم تيرباران گرديدند. سميتقو نزديك به پانزده سال به ياغى‌گرى خود ادامه داد و بر شهرهاى مهاباد، مياندوآب، اشنويه، و ... كاملا تسلط داشت و جنگ‌هاى متعددى با نظاميان انجام داد. در طول اين سال‌ها گاهى در تركيه و گاهى در عراق روزگار مى‌گذراند و با شيخ محمود برزنجى نيز روابط دوستانه‌اى داشت. سرانجام سميتقو اجازه يافت به ايران بازگردد و به حكومت اشنويه منصوب شود. اما رضا شاه حكم به محكوميت او داده بود و چند روز بعد در تاريخ 30/ 4/ 1309 به دست نظاميان ايرانى كشته شد. (جنبش ملى كرد، ص 59- 72؛ شرح حال رجال ايران، ج 1، ص 136، 137 و 240).

(6). شهرى در استان آذربايجان غربى مى‌باشد.

(7). چهريق نام يكى از دهستان‌هاى شهرستان سلماس مى‌باشد كه در مرز ايران و تركيه قرار دارد و محل سكونت ايل شكاك مى‌باشد.

(8). روزنامه ايران، 7/ 1/ 1300، ص 2.