نفت ايران و انگليس، مدير شركت «ج. پ. مورگان» كه قرار بود وام اعطايى به ايران را تأمين كند به «كدمن» گفت: اگر اين پول در اختيار ايران گذاشته مى‌شود، فقط بدين خاطر است كه نام شركت نفت ايران و انگليس به معامله ارتباط داده شده است.

و بدون شراكت اين شركت بزرگ انگليسى، در آمريكا حتى يك دلار نيز نمى‌توان براى كشور بدسابقه‌اى مانند ايران يافت. 3

* ارجاع امور قضايى اتباع بين النهرين به عدليه‌

ديوان محاكمات در خصوص تقاضاى وزارت امور خارجه درباره تعيين تكليف و رسيدگى به امور اتباع بين النهرين اعلام كرد مطابق تصميم هيئت دولت به سفارت انگليس اظهار شد:

دولت ايران حاضر نيست، قرارى كه مبتنى براساس كاپيتولاسيون در ايران باشد، قبول و منعقد نمايد. بنابراين، ديوان محاكمات، امور قضايى اتباع بين النهرين را به عدليه رجوع خواهد داد. 4

* كشمكش انتخابات در آباده‌

به دستور تلگرافى «مشير الدوله» رئيس الوزراى وقت، انتخابات دوره چهارم مجلس كه در آباده در حال برگزارى بود، موقتا متوقف شد. 5 به مجلس شوراى ملى نيز تصريح شد چون از انتخابات آباده شكايات زيادى رسيده است، انتخابات آنجا متوقف مى‌شود تا مأمور ويژه‌اى براى نظارت بر انتخابات آنجا از مركز به طرف آباده حركت نمايد. 6 اين در حالى بود كه، هيئت نظار تعرفه‌ها را توزيع نموده و در حال اخذ راى بودند. هيئت نظار و عده‌اى از اهالى به اين موضوع معترض بودند. 7

* تقاضاى آمريكا براى كسب اطلاعات از ميزان ظرفيت و استخراج معادن ايران‌

«برنارد كاتليپ» كنسول آمريكا طى يادداشتى به وزارت امور خارجه خواست تا از مقدار تقريبى استخراج و ظرفيت معادن مختلف ايران مطلع شود. كاتليپ همچنين در اين يادداشت درباره اينكه، از هرمعدنى در ايران چه مقدار فلز خام، نمك و ... استخراج مى‌شود و يا تصور مى‌رود كه در مدت يك سال استخراج شود سؤال نمود. 8

______________________________
(1). متن اعلان رضا خان به شرح ذيل بود: «به عموم مطلعين از امور ماليات غيرمستقيم و خالصه‌جات اعلام مى‌دارد هريك از آقايان كه اطلاعاتى از امور اين دو منبع عايدات داشته پيشنهادهايى كه موجب ازدياد عايدات شود بنمايند با كمال امتنان پيشنهادهاى آنان پذيرفته و مورد مطالعه واقع و هرگاه متضمن نظريات مفيده بود حضورا در اطراف آن مذاكره خواهد شد». (ايران، 25/ 12/ 1300، ص 1).

(2). روزنامه ايران، 25/ 12/ 1300، ص 1.

(3).

Minute by Churchill, 61 March 2291, Fo 173/ 487/ 1642. For the Standard- APOC hegotiations, see cibb and Knowlton, PP. 803- 71; B.

Shwadran, the middle East oil and the Great Powers( N. Y. 4791, reprint ).

PP. 17- 87; Ferrier, PP. 075- 08; N. Kittner, Issues in Anlgo- Persian Diplomatic Relations, 1291- 3391( Ph. D, London, 1891 ), PP. 452- 96

. (4). مراسله وزارت خارجه به ديوان محاكمات وزارت خارجه، 25/ 12/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 3/ 15، پ 98، ص 4.

(5). بعد از متوقف شدن انتخابات آباده، مجلس شوراى ملى به وزارت داخله نوشت كه توقيف انتخابات آباده مخالف با قانون بوده و بايد انتخابات جريان خود را سير نمايد و اگر شكايتى باشد بايد بعدا رسيدگى شود. وزارت داخله نيز طى تلگرافى به ايالت فارس دستور داد كه انتخابات را از توقيف خارج ساخته و به مأمورين دستورات موكدى براى مراقبت و نظارت در انتخابات بدهند. مقرر شد از وزارت داخله يك نفر بازرس به آن منطقه فرستاده شود (روزنامه ايران، 28/ 12/ 1300، ص 2).

(6). روزنامه ايران، 25/ 12/ 1300، ص 2.

(7). همان، 28/ 12/ 1300، ص 3.

(8). مراسله سفارت آمريكا به وزارت خارجه، 25/ 12/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 10، پ 1، ص 28.