دوشنبه 22 اسفند 1300/ 13 مارس 1922/ 13 رجب 1340

* نظرات بالفور در خصوص شركت استاندارد اويل‌

«بالفور»، در بازگشت از كنفرانس واشنگتن، از نظريات گدس حمايت كرد و خطاب به يكى از كميته‌هاى كابينه انگليس اظهار داشت: چه خوشمان بيايد و چه نيايد، عدم همكارى با «استاندارد اويل» در شمال ايران غيرممكن خواهد بود. همه تشكيلات فروش در دست آنان است و عدم همكارى امكان ندارد. اگر ما بتوانيم با آنها كار كنيم از لحاظ سياسى به نفعمان خواهد بود ... چنانچه ايالات متحده مجبور شود بين حقوق استاندارد اويل و بريتانياى كبير يكى را انتخاب كند، به هرقيمتى از «استاندارد اويل» حمايت خواهد كرد ... قدرت شركت استاندارد اويل ناشى از موقعيت مالى مسلط آنها و سيستم پيچيده اطلاعاتى و تبليغاتى‌شان است و مطلقا محذورى ندارند و به هرحربه‌اى، خوب يا بد، در هر منطقه از جهان كه قدرت فتنه‌گرى دارند، متوسل شده‌اند. 1

* ديدگاه مشاور الممالك در خصوص ژاندارم‌هاى فرارى‌

«مشاور الممالك» سفير ايران در مسكو به وزارت امور خارجه اطلاع داد متمردين فرارى غائله تبريز در تلاش هستند تا از دولت شوروى كمك بگيرند ولى اگر به مسكو بيايند هيچ كمكى به آنها نخواهد شد و توقيف و استرداد آنها را از دولت شوروى خواهم خواست. 2

* انتقال ژاندارم‌هاى فرارى غائله تبريز به تفليس‌

امروز روس‌ها ژاندارم‌هاى فرارى غائله تبريز را از نخجوان به تفليس انتقال داده و تحقيق و بازجويى از آنان را آغاز كردند. پس از اين اقدام، نماينده سياسى ايران در تفليس در اين خصوص و براى كسب اطلاع از مقاصد و تصميمات روس‌ها با نماينده آنان به مذاكره پرداخت و نماينده روس‌ها عنوان كرد، چون ماندن آنان در نخجوان صلاح نبوده و امكان بروز مشكلاتى وجود داشته است، حكومت نخجوان آنها را به تفليس اعزام كرده است و اكنون نيز، براى آنكه، هويت آنان آشكار و مشخص شود كه آيا تمام فراريان، ژاندارم بوده يا اينكه اشخاص ديگرى نيز، خود را به لباس آنها ملبس كرده‌اند، تحقيقاتى به عمل مى‌آيد. بديهى است، پس از پايان تحقيقات چنانچه اين افراد تمايل به بازگشت به ايران داشته باشند به نمايندگى سياسى ايران تسليم خواهيم كرد تا آنان را به ايران روانه نمايند. 3

* دستور دولت شوروى مبنى بر عدم پذيرش ايلات مهاجر

دولت شوروى به دولت آذربايجان شوروى دستور داد تا از تحريك ايلات منطقه اردبيل و پذيرفتن ايلاتى كه قصد مهاجرت به خارج از ايران را دارند، خوددارى نمايند. 4

* عدم رضايت روسيه از توافق مرزى ايران و عثمانى‌

وزارت امور خارجه روسيه درباره منطقه «ماكو» به «مشاور الممالك» سفير ايران در روسيه اظهار داشت: دولت روسيه از توافق ايران و عثمانى در خصوص مسائل مرزى كه چند سال قبل منعقد شده، راضى نيست و نظريات مخصوصى درباره منطقه ماكو دارد. 5

______________________________
(1).

Cobinet Committee on oil companies Amalyamation, conclusion of a meeting held on 31 March 2291, Fo 173/ 8828/ 8852

. (2). تلگراف مشاور الممالك به وزارت خارجه، 22/ 12/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 15، پ 2، ص 10.

(3). مراسله نمايندگى سياسى ايران در تفليس به وزير خارجه، 25/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 45، پ 42، ص 111.

(4). تلگراف عليقلى مشاور الممالك به وزارت خارجه، 22/ 12/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 15، پ 2، ص 10.

(5). تلگراف مشاور الممالك به وزارت خارجه، 22/ 12/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 15، پ 2، ص 10.