رضا خان طى يك «ابلاغيه» مسئوليت كودتاى سوم اسفند سال گذشته را شخصا
به عهده گرفت. در قسمتى از ابلاغيه مذكور چنين آمده است: «... آيا با حضور من مسبب
حقيقى كودتا را تجسس كردن مضحك نيست؟ ... بىجهت اشتباه نكنيد و از راه غلط، مسبب
كودتا را تجسس نكنيد. با كمال افتخار و شرف به شما مىگويم كه مسبب حقيقى كودتا
منم و اين راهى است كه پيمودهام و از اقدامات خود نيز ابدا پشيمان نيستم ... من
از اقدامات خود در پيشگاه عموم شرمنده نيستم و نهايت مباهات و افتخار است كه خود
را مسبب حقيقى كودتا به شما معرفى نمايم ...»
1
* پيشنهاد ترور سميتقو از سوى يكى از افسران قزاق
يكى از افسران قزاق و تحصيلكرده استانبول كه با برخى افسران و افراد
فرارى عثمانى نزد سميتقو در ارتباط بود، براى دومين بار، ترور «سميتقو» را به
«اسماعيل اميرفضلى» پيشنهاد داد. او براى اين كار مبلغ سه هزار تومان مطالبه نموده
بود كه يكپنجم آن را قبل و بقيه را بعد از پايان مأموريت دريافت نمايد. اسماعيل
اميرفضلى نيز كه بهترين راه دفع سميتقو را ترور وى مىدانست، در اينباره از رضا
خان كسب تكليف كرد. 2
رضا خان در پاسخ با تأكيد بر اينكه در جنگ مقصود و هدف نهايى نابود
كردن دشمن است، انتخاب راه رسيدن به اين هدف را به عهده مسئولين و فرماندهان نظامى
دانست. 3
* اعتراض سفارت روسيه به برخورد حكومت اردبيل با اتباع روسيه
از سفارت روسيه يادداشتى مبنى بر شكايت اتباع روس از اقدامات مأمورين
ولايات و ايالات، مخصوصا از رفتار خشونتآميز حاكم اردبيل و رئيس نظميه شيراز و
دستگيرى چند نفر اتباع روس در اردبيل، به وزارت امور خارجه رسيد. بنا به اظهارات
وزيرمختار روسيه مدلول اكثر شكايات، پيشآمدهاى بهانهجويانه و خشونتآميز در موقع
تفتيش گمركى، توقيفات غيرقانونى و حتى اقدام به ضرب و شتم و عدم توجه به شكايات
اتباع روس بود.
وى با اشاره به اينكه، دولت شوروى از حقوق كاپيتولاسيون صرفنظر
نموده ولى انتظار دارد اولياى دولت ايران توجه لازم و منصفانه نسبت به منافع اتباع
روس مبذول نمايند، از وزارت امور خارجه درخواست نمود هرچه زودتر دستور فورى مبنى
بر حسن رفتار نسبت به اتباع روس به كليه مأمورين محلى صادر شود. 4
* توقيف روزنامههاى ستاره ايران و ستاره شرق
روزنامههاى ستاره ايران و ستاره شرق به علت توهين به اعضاى دولت
توقيف شدند. 5
با توجه به كمبود آذوقه در تفليس، «ممتاز الدوله» طى تلگرافى به
وزارت امور خارجه، درخواست نمود هرچه زودتر يك خروار برنج، يك خروار آرد و سى من
روغن با اولين وسيله توسط نمايندگى سياسى ايران در باكو براى هيئت اعزامى ايران
ارسال شود. 6
* موافقت دولت با ارسال گندم و برنج براى قحطىزدگان نخجوان
هيئت وزيران در جلسه امروز خود با پيشنهاد «ممتاز الدوله» رئيس هيئت
اعزامى به قفقاز، براى ارسال پنجاه خروار گندم و بيست و پنج خروار برنج به عنوان
اعانه براى قحطىزدگان نخجوان موافقت كرد. 7
اسم الکتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران المؤلف : فراهانى، حسن الجزء : 1 صفحة : 561