تنها به نامه‌نگارى و به‌كار بردن الفاظ و ضبط در دفاتر بسنده نشود. 11

* تقاضاى وابسته نظامى انگليس از رضا خان‌

وابسته نظامى انگليس در گفتگويى كه با «رضا خان» داشت با اين استدلال كه «اقليتى سازمان‌يافته در صورتى كه اجازه يابد بدون ممانعت به فعاليت‌هاى خود ادامه دهد مى‌تواند صدمات زيادى به بار آورد و چنين نهضت‌هايى بايد در نطفه خفه شوند.» به‌طور جدى از وى خواست كه سازمان‌هاى طرفدار بلشويسم را در نطفه خفه كند. 12

[تصوير] ميرزا شهاب الدين بقايى به همراه فرزندش مظفر بقايى‌

______________________________
(1). ميرزا شهاب الدين بقائى كرمانى، در سال 1262 ش، در كرمان متولد شد.

پدرش ميرزا عبد اللّه قاضى در كسوت روحانيت بود. تحصيلات بقائى در علوم قديمه تا درجه اجتهاد ادامه داشت. وى در انتخابات دوره چهارم از سيرجان به وكالت برگزيده شد و در دوره پنجم نيز به اين سمت انتخاب شد. در آن مجلس جزو گروه اكثريت مجلس قرار گرفت و به انقراض سلسله قاجاريه و استقرار سلطنت پهلوى رأى داد. در دوره ششم به مجلس راه نيافت و از آن به بعد وارد دادگسترى و امور قضائى شد. آخرين سمت وى مستشارى ديوان عالى تميز بود. وى در سال 1313 ش، درگذشت. مظفر بقائى كرمانى يكى از فرزندان اوست. (شرح زندگانى من، ج 3، ص 670- 673، مدرس مجاهدى شكست‌ناپذير، ص 90- 93؛ مجله نگين، 31/ 2/ 1349، ص 13 و 14؛ شرح حال رجال سياسى و نظامى ايران، ج 1، ص 307).

(2). تلگراف ايالت كرمان به وزارت داخله، 29/ 11/ 1300، اسناد مجلس، د 4، ك 8، ج 3/ 3، پ 32.

(3). صائين قلعه: شاهين‌دژ، شهرى در آذربايجان غربى.

(4). ايل شكاك از عشاير كرد آذربايجان غربى مى‌باشد. مردم اين ايل از مرزنشينان دو كشور ايران و تركيه بوده و بيشتر در اطراف اروميه و شمال غرب درياچه اروميه، در دو بخش صوماى و برادوست زندگى مى‌كنند.

شكاك‌ها در سال 1918 دو هزار خانوار بودند ولى در سال‌هاى بعد به بيش از 4400 خانوار بالغ شدند. جمعيت آنها در سال 1345 بيش از 25012 نفر بود كه در بيش از 170 آبادى بزرگ و كوچك به سر مى‌بردند. شكاك‌ها همه چادرنشين و دامپرور بوده و براى يافتن چراگاه كوچ مى‌كردند. امروزه اكثر مردم ايل ده‌نشين و كشاورزند اما هنوز هم تعدادى از آنها به ييلاق و قشلاق مى‌روند. ايل شكاك دو طايفه بزرگ دارد كه عبارتند از: كاردار و عبدوى؛ طايفه كاردار هشت تيره و عبدوى سيزده تيره دارد. سرپرستى در ايل موروثى است و از پدر به پسر مى‌رسد و چنانچه پسر شايسته سرپرستى نباشد، ريش سفيدان يكى از مردان كاردان و لايق خانواده را به اين سمت انتخاب مى‌كنند. رسيدگى به اختلافات و رفتارهاى مردم و برطرف كردن نيازمنديهاى افراد ايل از وظايف سرپرستان تيره‌ها و طايفه‌هاست. (هنر و مردم، شم 4، ص 38- 46؛ بولتن شماره 7 دفتر اطلاعات سفارت ايران در واشنگتن ص 2؛ جنبش ملى كرد، ص 59).

(5). تلگراف امير لشكر شمال غرب به وزير جنگ؛ 30/ 11/ 1300، اسناد موسسه مطالعات، س 1300، پ 97، ص 40.

(6). جنبش ميرزا كوچك خان بنابر گزارش‌هاى سفارت انگليس، ص 130.

(7). مراسله رئيس تذكره ايالت آذربايجان به وزارت خارجه، 29/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 62، پ 14، ص 3.

(8). يادداشت وزارت خارجه به سفارت شوروى، 4/ 12/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 62، پ 14، ص 2.

(9). مراسله سفارت شوروى به وزارت خارجه، 9/ 12/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 62، پ 14، ص 1.

(10). تلگراف محمد فهيمى به وزير امور خارجه، 5/ 12/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 1/ 15، پ 18، ص 8.

(11). مراسله هيئت علميه كرمان به وزير خارجه، 29/ 11/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 32، پ 35، ص 1.

(12).

Lt Col. Saunders( MA )to Loraine, 81 Feb, 2291, in Loraine to Curzon, 02 Feb 2291, Fo 173/ 5087/ 2174

.