مشير الدوله طى حكمى تلگرافى، اسماعيل اميرفضلى را تا ورود والى جديد 1 به كفالت آذربايجان منصوب كرد.
2
* شكست ژاندارمهاى شورشى
اسماعيل اميرفضلى با مخابره تلگرافى از تبريز پيروزى نيروهاى دولتى و
شكست ژاندارمها را به وزارت جنگ گزارش داد.
متن تلگراف اميرفضلى بدين شرح است: «... از ساعت 6 قبل از ظهر كه
متمردين مقدمتا شروع به حمله و جنگ نمودند و به نام نامى دولت و اقبال بىزوال
حضرت اشرف روحنا فداه به كلى قطع ريشه فساد گرديد و متمردين جمعى دستگير و مقتول و
عدهاى فرارى شدند. الان كه 5 ساعت از ليله 20 دلو (20 بهمن) مىگذرد تمام شهر در
تصرف قواى نظامى ....» 3
* دستگيرى مبلغ بلشويكى در انزلى
يك تبعه روسى حامل اوراقى حاوى مطالبى در باب تبليغات و انديشههاى
بلشويكى به انزلى وارد شد. در همان بدو ورود گمرك انزلى او را توقيف نمود.
پس از حضور كارگزار گيلان و حكمران انزلى در محل گمرك و پس از مذاكره
كارگزار با كنسول روس، قرار شد آن اوراق در گمرك سوزانده شود و فرد دستگير شده 4 نيز به روسيه تبعيد شود. 5
* گزارش وابسته نظامى فرانسه درباره اوضاع آذربايجان
امروز وابسته نظامى فرانسه گزارشى محرمانه درباره اوضاع آذربايجان
براى وزير جنگ فرانسه، به شرح ذيل ارسال كرد:
«... منطقه تبريز و درياچه اروميه مغشوش و ناآرام است و علت آن ناشى
از اقدام رضا خان در خصوص فرستادن تعدادى از افراد قزاق به داخل ژاندارمرى است كه
اين تشنج را پديد آورده است. به علاوه اينكه، ژاندارمها حقوق مناسبى دريافت
نمىكردند و از جانب ديگر، افسران ژاندارمرى هم كه به داخل هنگ قزاق منتقل گرديدند
زيردست افسران قزاق قرار گرفتند كه از آنها سابقه خدمت كمترى داشتند. اين آشوبها
نيز ابتدا از بندر شرفخانه آغاز گرديد ...» 6
* توضيح سفارت شوروى در خصوص بسته بودن راه سرخس و مرز خراسان به
روسيه
به دنبال شكايت مجدد مسافرين و تجار به خاطر بسته شدن دوباره راه
سرخس و كليه مرزهاى خراسان به خاك روسيه، 7 سفارت روسيه امروز اعلام كرد، راه سرخس مسدود نبوده و نيست و علت
شكايت تجار ايرانى اين است كه اداره گمرك براساس قوانين تجارتى جمهورى سوسياليستى
شوروى از حملونقل كالا از خراسان به تركستان جلوگيرى مىنمايد. 8
* دليل جلوگيرى از ورود بلشويكها به خراسان
به دليل ورود آزادانه روسها به ايران روزبهروز بر تعداد مبلغين
بلشويك در مشهد افزوده مىشد. «مقرب السلطنه» كارگزار مشهد به وزارت امور خارجه
پيشنهاد داد، در اين مقطع زمانى كه بيمارى تيفوس از تركستان به عشقآباد سرايت
نموده و ممكن است بواسطه ورود روسها، اين بيمارى به مرزهاى ايران نيز سرايت كند
به بهانه جلوگيرى از سرايت اين بيمارى، مدتى مرزهاى مجاور با روسيه مسدود شود تا
بدين وسيله راه به روى بلشويكها بسته شده و از طرف ديگر ايالت خراسان نيز، با كمك
نظميه مشهد و ديگر ولايات خراسان پس از شناسايى مبلغين آنها را از خراسان به روسيه
تبعيد نمايد و اداره گمرك نيز درباره افرادى كه قصد ورود به ايران دارند، تحقيقات
لازم را انجام دهد و به افراد مظنون اجازه عبور ندهد.
9
اسم الکتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران المؤلف : فراهانى، حسن الجزء : 1 صفحة : 542