اسم الکتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران المؤلف : فراهانى، حسن الجزء : 1 صفحة : 152
سهشنبه 20 ارديبهشت 1300/ 10 مى 1921/ 2
رمضان 1339
* آغاز جمعآورى كودكان بىسرپرست در تهران
براساس تصميم هيئت دولت، اداره بلديه و دايره خيريه آن اقداماتى را
در راستاى جمعآورى كودكان بىسرپرست كه در كوچهها، خيابانها و بازارها سرگردان
بودند، شروع كرد و از امروز جمعآورى اين كودكان توسط كميسارياهاى محلات آغاز شد.
همچنين طبق اين تصويبنامه مقرر گرديده بود از بيست و پنج ارديبهشتماه نيز گدايان
تهران جمعآورى شوند و تا اول خردادماه، اين حكم كاملا اجرا شود و از اين تاريخ به
بعد، ديگر كسى حق تكدى نداشته باشد. 1
* تلاش سفارت انگليس براى ورود مشروبات الكلى به كشور
سفارت انگليس از وزارت امور خارجه درخواست نمود به تجار اجازه داده
شود، مشروباتى را كه قبل از تاريخ اجراى قانون منع ورود مشروبات الكلى 2 به كشور خريدارى نمودهاند، به كشور وارد نموده و بفروشند. 3
* بررسى امتياز كشتىرانى در درياچه اروميه
كميته دائمى امتيازات بنا به درخواست وزارت فوايد عامه پس از تحقيق و
بررسى درباره موضوع كشتىرانى در درياچه اروميه به اتفاق آراء چنين رأى داد: با
توجه به آنكه حق كشتىرانى 4
درياچه اروميه كه به موجب فرمانى به شاهزاده امامقلى ميرزا داده شده بود به عنوان
تيول بوده و كليه تيولها در سال 1324 ق به موجب تصميم مجلس شوراى ملى برگشت كرده
است. بنابراين، شاهزاده امامقلى ميرزا از تاريخ تصميم مزبور كه قبل از واگذارى و
يا شركت مشار اليه با بوداغيانس بوده است، 5 صاحب هيچگونه حقى در درياچه اروميه نبوده و در نتيجه اجازه چنين
اقدامى را نداشته كه آن را به ديگرى واگذار كند و بر فرض داشتن حق كشتىرانى، حق
واگذارى اين امتياز به تبعه خارجى را نداشته است. بنابراين، مسئولين دولت بايد
هرنقلوانتقالى را كه شاهزاده امامقلى ميرزا در مورد درياچه اروميه نموده باشد،
«كان لم يكن» و بىاعتبار بدانند و در صورتى كه در اثر اين نقل و انتقالات نامشروع
امامقلى ميرزا به اتباع داخلى يا خارجى ضرر رسيده باشد، مىتوانند از مسئولين سابق
مطالبه خسارت نمايند. 6
* سفر تجار روسى به تبريز
هيئت بازرگانى روس شامل چهل نفر به قصد سفر به تبريز وارد باكو شدند.
هدف آنان از اين سفر خريد گندم، سبزيجات و خشكهبار از ايران بود. 7
(2). هيئت دولت در تاريخ 25/ 2/ 1299 تصويب
نمودند از ورود مشروبات الكلى به كشور جلوگيرى شود. (اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق،
ك 28، پ 41، ص 1).
(3). مراسله سفارت انگليس به وزارت خارجه،
20/ 2/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 28، پ 41، ص 26.
(4). سال 1330 قمرى كه روسها در تبريز
استيلا پيدا نمودند، شجاع الدوله را بدون اجازه دولت حاكم قرار دادند و كنسولگرى
روسيه به ملاحظات سياسى به جبرائيل بوداغيانس كه اهل سلماس و تبعه ايران بود،
تذكره تابعيت روس داده و وى را وادار به انعقاد اجاره درياچه شاهى از امامقلى
ميرزا مىكنند.
بعد از انعقاد قرارداد، با دستور شجاع الدوله اجارهنامه به ثبت
كارگزارى رسانده مىشود ولى كارگزارى با زيركى براى آنكه اجارهنامه صورت رسميت
نداشته باشد به قرارداد الصاق تمبر نمىكند. (اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 1، پ
2، ص 79).
(5). قرارداد مذكور در تاريخ 16 صفر 1330 ق
امضا مىشود قراردادى كه بين شاهزاده امامقلى ميرزا و جبرائيل بوداغيانس منعقد
گرديد و به موجب آن شاهزاده امامقلى ميرزا حق انحصار كشتىرانى در درياچه اروميه
را به جبرائيل بوداغيانس واگذار نمود. مدت امتياز تا ده سال بود. ولى براى نقل و
انتقال امتياز به دولت روسيه دولت ايران حق فسخ آن را داشت (اسناد وزارت خارجه، س
1339 ق، ك 1، پ 2، ص 9 و 87).
(6). گزارش وزارت فلاحت و تجارت و فوايد
عامه، 20/ 2/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 1، پ 2، ص 7 و 8).