[تصوير] نان‌فروشى در تهران قديم‌

لازم شود. 10

* توقيف روزنامه نوروز

جريده نوروز به دليل درج مطلبى‌ 11 با عنوان «غارتگران مفتخر» 12 در شماره اخير خود، امروز از طرف دولت توقيف گرديد. 13.

* انتصاب معتمد ديوان به حكومت طالقان‌

«معتمد ديوان» از صاحب‌منصبان قديمى وزارت داخله كه به حكومت طالقان‌ 14 منصوب شده بود، امروز به طرف محل مأموريت خود حركت كرد. 15

* آزادى حسين ملك پس از چند روز توقيف‌

«حاج حسين آقاى ملك» 16 كه روز شنبه گذشته در مشهد دستگير و توقيف شده بود، امروز آزاد شد ولى ساير دستگير شدگان همچنان در توقيف بودند. 17

______________________________
(1). روزنامه ايران، 19/ 1/ 1300، ص 1.

(2). منجيل در 6 كيلومترى شرق رودبار، سر راه شوسه رشت به قزوين واقع شده است.

(3). لوشان در 30 كيلومترى جنوب‌شرقى رودبار واقع شده است.

(4). جوبين يا جوبن در 11 كيلومترى شمال رودبار است.

(5). اسناد وزارت خارجه فرانسه، مجلد 5، ص 192، نامه شماره 19.

(6). از توابع سوادكوه مى‌باشد و راه‌آهن از ميان آن مى‌گذرد.

(7). نام ايستگاهى ميان فيروزكوه و دوكل مى‌باشد و حدود بيست كيلومتر تا فيروزكوه فاصله دارد.

(8). تلگراف كارگزارى مازندران به وزارت خارجه، 20/ 1/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 49، پ 42، ص 1.

(9). والى: حاكم يك ولايت يا ايالت را والى گويند.

(10). روزنامه ايران، 21/ 1/ 1300، ص 1.

(11). اين قضيه را «ريحان» براى «دكتر على بهزادى» صاحب‌امتياز و مدير مسئول مجله «سپيد و سياه» نقل نموده كه وقتى: «سيد ضياء الدين» مدير روزنامه «رعد» بعد از كودتاى سوم اسفند 1299 رئيس الوزراء شد، يكى از كارهايش توقيف همه روزنامه‌ها و مجله‌هاى كشور بود. روزنامه «گل زرد» من هم توقيف شد. اما چون با سيد ضياء دوستى داشتم، تقاضاى امتياز روزنامه‌اى به نام «نوروز» كردم. به دستور سيد ضياء بلافاصله امتياز «نوروز» به نام من صادر شد. من شاعر بودم. «گل زرد» ادبى و فكاهى بود. اما اين‌بار قصد داشتم «نوروز» را به صورت يك روزنامه سياسى- انتقادى منتشر كنم، كارى كه در آن تجربه نداشتم. با استاد دهخدا صحبت كردم، او وعده همكارى داد، ولى همكارى نكرد. با يك نويسنده ارمنى به نام «تيگران خان» آشنا بودم، مقاله‌نويس زبردستى بود، ولى در نوشتن به زبان فارسى تجربه نداشت. قرار گذاشتيم او مقاله را به زبان فرانسوى بنويسد و من به فارسى ترجمه كنم. در آن زمان اغلب روزنامه‌نويس‌هاى تهران، در يكى دو صفحه از روزنامه خود خبرها و مقالاتى را به زبان فرانسوى چاپ مى‌كردند. اين كار نفوذ روزنامه را در ميان خارجى‌هاى مقيم ايران زياد مى‌كرد. تيگران خان نويسنده مقاله‌هاى فرانسوى اغلب روزنامه‌ها بود.

شماره اول بدون هيچ مسئله‌اى منتشر شد. اما مقاله‌اى را كه تيگران خان براى شماره دوم نوشت، كار را خراب كرد. عنوان مقاله «غارتگران مفتخر» بود. در آن مقاله به زمامدارانى كه با ريختن خون مردم و غارت ايرانيان بر كشور حكومت مى‌كنند سخت حمله شده بود. مقاله «غارتگران مفتخر» انعكاس عجيبى پيدا كرد، به‌طوريكه سيد ضياء از خواندن آن به شدت عصبانى شد. او انتظار نداشت دوستش در روزنامه‌اى كه امتياز آن به دستور خودش صادر شده بود به او و دولتش به آن شدت حمله كند. (زندگانى سياسى، اجتماعى سيد ضياء الدين طباطبايى، ص 138).

(12). اين مقاله توسط تيگران ارمنى يكى از رؤساى اداره بلديه تهيه شده بود (روزنامه ايران 20/ 4/ 1300، ص 2)؛ البته برخى معتقدند كه عبارت «غارتگران» مفت‌خور» صحيح آن بوده و به اشتباه به آن صورت تايپ شده است. (م).

(13). روزنامه ايران، 21/ 1/ 1300، ص 2.

(14). طالقان از شمال و شرق محدود به مازندران از جنوب به ساوجبلاغ، از غرب به قزوين محدود است.

(15). روزنامه ايران، 19/ 1/ 1300، ص 2.

(16). حاج آقا حسين ملك يكى از بزرگان شهر مشهد بود. (م).

(17). روزنامه ايران، 31/ 1/ 1300، ص 3.