اسم الکتاب : دولت يار (نقد و بررسى كتاب آخرت و خدا، هدف بعثت انبياء) المؤلف : حامدنيا، رسول الجزء : 1 صفحة : 170
مطالب فوق اين است كه ايشان تنها آنچه را كه
وحى است جزء دين محسوب مىكند و وحى نيز در قرآن تجلى يافته است. بنابراين
غيرقرآن، وحى تلقى نمىشود و به تبع آن جزء دين به شمار نمىآيد. در صورتى كه قرآن
و وحى تنها بهعنوان يكى از منابع مهم دين مبين اسلام مطرح است و مىتوان به منابع
ديگر دين؛ مانند سنّت و عقل اشاره كرد كه جايگاه مهمى را در استخراج مطالب و احكام
و قوانين دينى به خود اختصاص دادهاند.
در واقع؛ جواب آقاى بازرگان در مباحث معرفتشناسى دينى مطرح مىگردد
كه به اختصار به آن مىپردازيم. در معرفتشناسى دينى مباحث زيادى مطرح مىشود كه
در اينجا به دو سؤال مىپردازيم كه با جواب به آنها، پاسخ آقاى بازرگان نيز داده
مىشود.
1- محدوده آموزهها و تعاليم دينى تا كجاست؟
2- ابزار شناخت معرفت دينى كدام است؟
در پاسخ به اينكه محدوده تعاليم دينى چقدر است و دين در چه نوع
مسائلى و مباحثى وارد مىشود و نظر مىدهد، بايد گفت دين نسبت به انواع مسائل و
تعاليم و احكامى كه در سرنوشت و سعادت و تكامل انسان تأثير مىگذارد، بيگانه نبوده
و ديدگاه خود را درمورد آن ابراز كرده است.
دين نسبتبه افعالاختيارى كه در محدوده قلمرو دين قرار مىگيرند،
نظر خود را ابراز كرده، ولو حكم به اباحه بعضى از از آنها داده باشد. افعال
اختيارى نيز شامل افعال فردى و اجتماعى مىشوند؛ لذا مباحثى مانند سياست، اقتصاد،
حقوق، تعليم و تربيت و ... كه سياستهاى كلان آن روى سرنوشت انسان تأثير مىگذارد، جزء
قلمرو دين محسوب مىشود.
در يك تقسيمبندى، مباحث دين را مىتوان در سه بخش خلاصه كرد:
الف) اعتقادات؛ ب) اخلاقيات و ارزشها؛ ج) احكام و قوانين.
اما در خصوص پاسخ سؤال دوم، حداقل دو روش عقلى و نقلى براى
اسم الکتاب : دولت يار (نقد و بررسى كتاب آخرت و خدا، هدف بعثت انبياء) المؤلف : حامدنيا، رسول الجزء : 1 صفحة : 170