مستطيع است، و منظور از بدنيش نيز انجام دادن مناسك است كه هر اندازه هم بيمار باشد با وسائلى مى‌تواند انجام دهد، مگر در صورتى كه انجام واجبات اصلى و اركانش نيز معذور باشد، و اگر هم حجش مبتلاى به واجب يا حرام مهم‌تر بوده، اكنون كه براى حج تركشان كرده نسبت به حج مستطيع است، و تنها پس از استطاعت بدنى خود اعمالى حج است، كه اگر نتواند آنگونه كه گفتيم انجام دهد مستطيع نيست، ولى اگر تا به هنگام احرام اينگونه عفو بدنى داشت، و از حرام تا آخر اعمالش عذرش برطرف شد حجش بى‌شك حجه‌الاسلام است.

استطاعت جعلى:

احياناً مستطيع نيست و در عين حال با نذر يا قسم يا عهد حجر اين خود واجب مى‌كند، كه در اين صورت وجوب و استطاعت حج جعلى است و نه اصلى، و طبعاً در زمينه‌اى واجب خواهد شد كه مانع شرعى يا ضرورتى ديگر كه عمل را ناشدنى كند در ميان نباشد، و تنها حج مستحب را با قراردادى الهى واجب كند، اينجا تمامى احكام حج واجب را در اين زمينه خواهد داشت، خصوص در صورتى كه به هنگام عمل به اصل شرع نيز واجب شود، يا در وقت قرار داد نيز واجب بوده كه حج به دو يا چند جهت اصلى و قراردادى واجب خواهد بود، و اكنون مسائلى چند در اين‌باره:

مسأله 1- اگر پيش از استطاعت نذر كند كه حجى به جا آورد و در حال حج مستطيع شد، اينجا حج به و حساب واجب و بدون شك يك حج از هر دو تكليف كافى است، گرچه فقط نيت حجه‌الاسلام يا نذر را كند مگر آنكه نذرش مقيد به قبل از استطاعت يا بعد از حجه‌الاسلام باشد، كه طبعاً كافى از نذر نخواهد بود.