كه‌پيام‌هايش قدسى و الهى دانسته شود؛ آن‌سان كه در راه تحقق آنها از هيچ تلاشى دريغ‌نمى‌شد.[1] به‌طوركلى اگر نقطه شروع حركت انقلاب را 19 دى ماه 1356 در نظر گيريم، روند تحولات تا پيروزى انقلاب اسلامى به چهار دوره تقسيم‌پذير است كه بدانها روى مى‌كنيم.

يك. مرحله تظاهرات در سطح محلى (از دى ماه 56 تا تير 57)

درپى درج مقاله توهين‌آميز رشيدى مطلق نسبت به امام خمينى (قدس سره) در روزنامه اطلاعات (17 دى‌ماه 1356) واكنش‌ها عليه رژيم شروع شد. در آغاز، خشم مردم قم به چنان تظاهراتى بدل گرديد كه رژيم مجبور شد در شدت عملى وحشيانه، جمعى از مردم را به خاك و خون كشد. با اين اقدام، موجى از خشم و نفرت سراسر ايران را فراگرفت و در شهرهاى مختلف نيز مراسم بزرگداشت آنها برگزار گرديد. امام (قدس سره) نيز خطاب به ملت ايران پيامى فرستاد[2] كه موجب گسترش دامنه مبارزه عليه رژيم شد.

مراسم چهلم شهداى قم همراه با تظاهرات در تهران، تبريز و ديگر شهرستان‌ها برگزار شد كه در اين بين تظاهرات تبريز به خشونت گراييد و جمعى از مردم نيز كشته شدند. با وقوع اين حوادث، عيد نوروز به عزاى عمومى بدل گرديد. پس از آن، برگزارى مراسم چهلم شهداى تبريز در يزد نيز به تظاهرات گسترده‌اى انجاميد. بدين‌ترتيب اعتراض‌هاى مردمى به مناسبت‌هاى مختلف تا مرداد 1357 ادامه يافت. از مجموع اين حوادث مى‌توان نتيجه گرفت:

1. از شروع حركت انقلابى (دى‌ماه 56)، گروه‌ها و احزاب سياسى شناخته‌شده نقشى در تحولات نداشتند.

2. بيشتر تظاهرات از مساجد شروع مى‌شد و به همين‌رو جنبه مذهبى آن مشهود بود.

3. دعوت به راهپيمايى و تظاهرات عمدتاً ازسوى رهبران انقلاب و به‌ويژه ازجانب امام‌خمينى (قدس سره) بود.

[1]. همان، ص 176.

[2]. بنگريد به: موسوى خمينى، صحيفه نور، ج 1، ص 452- 449.