فصل پنجم: تحليل ولايت فقيه‌

1. رهبر و شرايط آن‌

مسأله رهبرى و زعامت حكومت و جامعه از مسائل مهم فلسفه سياسى است كه نظريات مختلفى در تعيين شرايط و صفات آن عرضه شده است.

موضع اسلام و استاد در اين مقوله تا حدودى از صفحات پيشين روشن شد، و گفتيم كه اسلام براى حاكم، در عصر نبود امام علاوه‌بر شرايط عمومى، يك سرى صفات و شرايط خاص و تخصصى وضع نموده است كه مهم‌ترين آن، شرط تخصص در علوم اسلامى و فقاهت و عدالت است كه اين دو شرط به صورت شرط محورى و لازم در رهبر لحاظ شده است. توضيح بيشتر اصل رهبرى و حكومت در عصر غيبت در فصل هفتم خواهد آمد.

استاد در پاسخ اين پرسش كه رهبرى نهضت اسلامى بر عهده كيست، مى‌گويد:

بديهى است كه وسيله افرادى كه علاوه‌بر شرايط عمومى رهبرى، واقعا اسلام‌شناس باشند و با اسلام و فلسفه اخلاقى و اجتماعى و سياسى و معنوى اسلام كاملا آشنا باشند، به جهان‌بينى اسلام يعنى بينش و نوع ديد اسلام درباره هستى و خلقت و مبدأ و خالق هستى و جهت و ضرورت هستى و ديد و بينش اسلام درباره انسان و جامعه انسانى كاملا آگاه‌