مديريت و هوشيارى در دفاع از حريم مسلمين بود، داشتند.

با مراجعه به نامه‌هايى كه آن حضرت به استانداران خود مى‌نويسد كه در بخش مكاتيب نهج البلاغه آمده به طور قطع اين امر را درمى‌يابيم كه نگاه داشتن اصل نظام بر بسيارى از امور شرعى و احكام فقهى و اخلاقى مقدم است و فعل و تقرير معصوم بر آن روش حجتى غير قابل انكار است، چه بسا كميل و امثال او كه از اصحاب سرّ آن بزرگوار بودند، در اطراف حضرت امير عليه السّلام مشرف بودند و در كمالات نفسانى شخصى از هرگونه عيب مبرّا بودند، ولى هرگز ديده نشد كه از طرف آن حضرت به مأموريت‌هاى حساس اعزام شوند؛ مثلا در مسئله حكميت در جنگ صفين بزرگان بسيارى در ركابش بودند، ولى حضتر على عليه السّلام در مقابل عمرو بن عاص ابن عباس را برگزيد، و مالك را نيز براى برابرى در مقابل معاويه برگزيد تا در مقابل معاويه و دسيسه دساسان مقاوم باشند. لذا هنگام اعزام مالك اشتر به مصر، در نامه‌اى به او مى‌نويسد:[1] «پس در كارهاى عمّال و كارگزارانت نظر و انديشه كن و چون آنان را تجربه و آزمايش نمودى، به كار وادار و آنها را به ميل خود و كمك به ايشان و سر خود (بى‌مشورت) به كارى نفرست ... و ايشان را از آزمايش‌شدگان و شرم‌داران، از خاندان‌هاى نجيب و شايسته و پيش‌قدم در اسلام بخواه ... كه در مجارى امور دورانديش‌تر و دقيق‌تر هستند». جمله «ابلغ فى عواقب الأمور نظرا»، عنايت امير مومنان عليه السّلام را به آن كه عمال و كارگزاران بايد اهل تجربه، دورانديش و عاقبت‌نگر باشند مى‌رساند.

چنان‌كه امام صادق عليه السّلام نيز به اين اصل عقلى در روايت طلحة بن زيد اشاره فرموده كه:

كسى كه بدون بينش عمل كند، همانند كسى است كه در غير مسير صحيح حركت مى‌كند و سرعت سير فقط او را دور مى‌نمايد.[2]

[1] - فيض الاسلام، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص 1011 نامه 53:« ثم انظر فى امور عمالك فاستعملهم اختبارا و لا تولّهم محاباة و أثرة- الى ان قال- و توخّ منهم اهل التجربة و الحياء من اهل البيوتات الصالحه و القدم فى الاسلام المتقدمه- الى ان قال- و أبلغ فى عواقب الامور نظرا».

[2] - اصول كافى، ج 1، كتاب فضل العلم، ص 43:« العامل على غير بصيره، كالسائر على غير الطريق، لا يزيده سرعة السير الّا بعدا.»