گزيده مطالب اين فصل‌

1. قرآن در آيات فراوانى آزادى بيان را امرى روا ياد كرده است. آياتى در باره تفكّر، تعقل و ارائه برهان و استدلال، وجوب امر به معروف و نهى از منكر، فرمان به مناظره و جدال احسن، توصيه به شنيدن سخن ديگران و گزينش سخن احسن، گزارش سخنان كافران، مشركان و منافقان، همه بر آزادى بيان دلالت دارند.

2. صريح‌ترين و قاطعانه‌ترين دفاع از آزادى بيان را مى‌توان در سخنان اميرمؤمنان عليه السلام سراغ گرفت.

3. آزادى مطبوعات و رسانه‌ها، جلوه تكامل يافته آزادى بيان با بهره‌گيرى از ابزارهاى مدرن و نوين در حوزه نظارت و اطلاع‌رسانى و نقد قدرت مى‌باشد.

4. آزادى بيان همانند ديگر آزادى‌ها حدودى دارد. تعرض به حيثيت و آبروى ديگران، ترويج سكس، تبليغ خشونت، توهين به مقدسات، افشاى اسرار شخصى، ملّى و نظامى، اخلال در نظم عمومى، از حدود آزادى بيان مى‌باشند.

5. احزاب، گروه‌ها و انجمنها به عنوان نهادهاى واسط ميان مردم و دولت نقش مهمى را ايفا مى‌كنند.

6. تكثرگرايى سياسى در سايه آموزه‌هاى دينى، در نظام سياسى اسلام مورد پذيرش قرار گرفته است.

7. مدارا با گروه‌هاى خطرناكى همچون خوارج نهروان در حكومت علوى، نشانگر محترم شمردن حقوق مخالفان در اسلام مى‌باشد.