شايعه‌ (Rumour)

زمانى كه جريان اين خبر از بين افرادى شروع مى‌شود كه از حقيقت موضوع دورند، شايعه آغاز مى‌گردد و تكرار آن بدون ارائه برهان و دليل ادامه مى‌يابد تا تقريباً بسيارى از مردم آن را باور مى‌كنند و در نهايت شيوه معينى براى ترويج آن پيش گرفته مى‌شود، مانند «آنها مى‌گويند ...» يا «از يك منبع مسئول شنيده‌ام كه ...» يا «اخبار دقيقى دارم مبنى بر اينكه ...» و مانند آنها. در اينجا يك شرط اساسى براى كامل شدن شايعه وجود دارد. اين شرط عبارت است از اهميت پيشامد يا شخصى كه در شايعه مطرح شده و همچنين ضرورت وجود ابهامى كه شايعه را فرا گرفته باشد. به علاوه انگيزه‌هاى روانى كه سبب پيدايش شايعه و رواج آن گردد. شايعات زمانى رواج مى‌يابند كه حوادث مربوط به آن در زندگى افراد از اهميتى برخوردار باشند يا در مورد آنها خبرهاى صريح پخش نشود و يا اينكه خبرهاى مربوط به آنها مبهم باشند.

اين ابهام زمانى به وجود مى‌آيد كه خبر به صورت تحريف شده دريافت شود، يا به فرد خبرهاى متضادى برسد يا فرد از فهم اين گونه خبرها عاجز باشد. به هر حال شايعه هميشه دروغ نيست و هميشه داستان بدخواهانه‌اى را شامل نمى‌شود. ممكن است شايعه سبب درز كردن اطلاعات گردد، به ويژه در زمان جنگ، يعنى زمانى كه كنترل اطلاعات نظامى از جهت امنيت ملى كشور، ضرورى است.

مى‌توانيم بگوييم شايعه براى به انجام رساندن دو وظيفه توام انتشار مى‌يابد: اولين وظيفه بيان و تفسير تنش احساسى است كه افراد حس مى‌كنند و وظيفه دوم تسكين اين تنش است.

در شرايط عادى اخبار از طريق منابع قابل اطمينان و راديو و تلويزيون‌