تشكر و قدردانى‌

از نكات تربيتى دقيق در نظام تعليم و تربيت اسلامى مسئله تشكر و قدردانى و سپاسگزارى از مربيان عالى‌قدر است. ما در اكثر دعاها ابتدا بر محمد (ص) و خاندان او درود مى فرستيم و بعد به ذكر خواسته‌ها مى‌پردازيم. از نظر عبادى، به فرمايش معصوم، به ما گفته شده كه علت اين كار اين است كه اگر شما از خدا بخواهيد بر محمد و خاندانش درود فرستد و بعد حوائج خود را مطرح كنيد، خداوند ابا مى‌كند از اينكه يكى از اين دعاها را كه درود بر محمد (ص) و خاندان اوست بپذيرد و ديگرى را نپذيرد. اما شايد از نظر تربيتى بتوان گفت: با اين درودها در واقع از زحمات مربيان بزرگ و درجه اول؛ از خداوند و كسانى كه تربيت الهى از كانال آنها و به دست آنها بر انسانها جارى مى‌شود، قدردانى و تشكر مى‌كنيم. چون در واقع با هر صلوات بر محمد (ص) و خاندان او يك درجه بر كمالات ايشان افزوده مى‌شود و اين بدين معنا است، احتمالًا، كه با اظهار قدردانى از آنها در واقع داريم مرام و آرمان آنها را عمل مى‌كنيم. چون معناى واقعى «شكر»، به جا آوردن هر كارى در موضع خودش و استفاده از هر نعمتى در جاى مربوط به خودش است. لذا اگر ما از تعليمات انبيا در آنجا كه مى‌بايست به كار بروند استفاده كرديم، در واقع اسلام را محقق‌تر و تثبيت كرديم و باعث استحكام و دوام آن شده‌ايم و اين معناى واقعى شكر نعمت اسلام؛ يعنى زحمات مربى بزرگ بشر حضرت ختمى‌مرتبت است.