باب پنجاه و هفتم در حسبت بر سوزن‌گران و جوالدوزسازان‌

محتسب بايد مردى امين و كاردان به سوزن‌گران و جوالدوزسازان برگمارد تا سوزن فولادى را با نرم آهن‌[1] مخلوط نكنند چه نرم آهن با فولاد دمشقى قابل اختلاط است، و بايد هر جنس جدا از جنس ديگر باشد، و محتسب بايد صنعتگران را بدين امر سوگند دهد.

بهترين سوزنها سوزن خياطى است كه مسوده نيز خوانند و عالى‌ترين آنها گرد چشم است.

سوزن‌گران موظف‌اند كه سوزن را پس از ساختن در آتش بگذارند و سپس سرد كنند، زيرا فولاد پس از گداخته و سرد شدن شكننده مى‌شود اما غير فولاد بيشتر نرم مى‌گردد.

جوالدوز نيز بايد از فولاد يا نرم آهن ساخته شود و بهترين آن فولادى است. جوالدوز گونه‌هاى مختلف دارد كه اينك براى اطلاع محتسب برخى از آنها را با تعيين وزن ياد مى‌كنيم. از آن جمله است حزاميه و مزابليه كه‌

[1]- متن: ارمهان و آن مصحف نرم آهن فارسى است. ر ك: ص 151