نشريه، عكس، فيلم، راديو و ...، اين تلقى را به‌وجود آورد كه همه پيشرفت‌ها و اختراعات و به دنبال آن همه ارزش‌ها و تفكرات قابل قبول و معتبر، از غرب و غربى‌هاست! صرف‌نظر از سير تاريخ تحولات اروپا و سوابق تمدنى جهان اسلام و تأثير آن بر ساير مناطق جهان، برقرارى رابطه بين توليد كالا و توليد فكر و ارزش، يكى از انحرافات و اشتباهات بزرگ بود.

اروپا تلاش و سرمايه‌گذارى فراوانى براى تثبيت و گسترش اين ديدگاه كرد كه تا حدود زيادى، به ويژه در سرزمين‌هاى غيرمسلمان، موفق شد. مسلمانان با وجود ضعف‌ها و مشكلات اساسى، با پشتوانه معنوى و تاريخى، تا اندازه‌اى در مقابل اين جريان ايستادگى نمودند.

3. استراتژى سلطه استعمارى غرب‌

پس از نفوذ، حضور و سلطه استعمارى غرب در سرزمين‌هاى تصرف شده (مستعمرات)، تغيير هويت دينى، ملى و فرهنگى مردم براى استقرار دائمى، در دستور كار استعمارگران قرار گرفت.

تبليغ و گسترش فرهنگ و ارزش‌هاى غرب، به ويژه ابعاد مادى، مصرفى و مبتذل آن، به عنوان يكى از اصول ثابت استراتژى غرب در گسترش سلطه بر جهان در تمامى دو قرن گذشته مورد توجه استعمار بوده است. گزارش اقدامات، روش‌ها، گفتمان‌ها و پى‌آمدهاى سلطه فرهنگى- استعمارى غرب براى استحاله شرق، تحقيق مشروحى را مى‌طلبد. آنچه به اختصار مى‌توان گفت اين است كه تربيت كسانى خاص و قرار دادن آنان در پست‌هاى حساس فرهنگى- آموزشى و رسانه‌اى، تبليغ منفى و تحريف اسلام، حذف فيزيكى يا شخصيتى كسانى كه توانايى ايستادن در برابر اين جريان را داشتند، نظير سيدجمال‌الدين اسدآبادى، شيخ فضل‌الله نورى، شهيد مدرس و خلاصه ده‌ها و صدها تن از اين‌گونه شخصيت‌ها در كشورهاى اسلامى، بخشى از اقدامات غرب در راستاى تحقق استراتژى سلطه فرهنگى خود و ايجاد گرايش به آن بوده است.

اينكه پيشواى روحانى طرفدار مشروعه در نهضت مشروطيت بالاى دار رفت، خود نشانه‌اى از اين عقب‌نشينى [در برابر سلطه استعمارى‌] بود. و من با دكتر تندركيا موافقم‌