كشورها هنگام تجاوز عراق به ايران و برترى نظامى نيروهاى دشمن در خاك ما، سكوتى مرگبار اختيار كرده بودند.

از بازپس‌گيرى خرمشهر تا پذيرش قطعنامه 598

با آزادسازى خرمشهر و بيرون راندن متجاوز از سرزمين‌هاى اشغالى، مسئله تداوم يا پايان جنگ، مطرح شد. از اين رو مسئولان كشور در شوراى عالى دفاع در حضور امام، نشست‌هاى مهمى تشكيل دادند و به بررسى راه‌حل‌ها و موقعيت‌هاى مختلف پرداختند.

راه حل اول؛ اعلام آتش‌بس موقت: صدام حسين و حاميان منطقه‌اى و جهانى رژيم بعث، از طريق جوامع بين‌المللى مى‌كوشيدند تا جنگ را بدون دادن امتياز به ايران و استقرار نيروهاى متجاوز در مرزهاى بين‌المللى متوقف كنند. در صورت پذيرش اين خواسته در آن شرايط، به احتمال زياد حاصل كار چنين بود:

عراق به دنبال ناتوانى نظامى و ضعف روحيه ارتش خود، فرصت مى‌يافت به تحكيم مواضع خود بپردازد، و ماشين جنگى‌اش را بازسازى و تقويت كند.

ايران نيز بدون دستيابى به خواسته‌هايش، كه تنبيه متجاوز در رأس آنها قرار داشت، و بدون بهره‌گيرى از موقعيت برتر نظامى- سياسى خود، مى‌بايست براى مدت زمانى نامعلوم نيروهاى نظامى خود را در پشت مرزها به حالت نه جنگ نه صلح مستقر سازد كه حاصل اين وضعيت، جنگى تازه و فرسايشى، به سود دشمن بود.

راه حل دوم؛ مذاكره سياسى براى صلح: به ميزان پيروزى‌هاى نظامى در جنگ، ابتكار عمل و تحركات سياسى جمهورى اسلامى ايران در سطح بين‌المللى نيز افزايش يافت. تلاش‌هاى سياسى ايران براى رسيدن به صلح پايدار از همان ابتدا تا پايان تجاوز ادامه داشت. شوراى امنيت سازمان ملل متحد تحت تأثير فشارهاى آمريكا كه پيروزى سياسى و نظامى ايران را برخلاف منافع خود و متحدانش در منطقه قلمداد مى‌كرد، موانع بسيارى بر سر راه اين تلاش‌ها ايجاد مى‌كرد، حتى پس از آزادسازى خرمشهر و اثبات برترى نظامى ايران، اين سازمان حاضر به پذيرش خواسته‌هاى بر حق ايران نشد و تأكيد داشت كه ايران پيش از هر