با اين تعريف مى‌توان دريافت كه توسعه، داراى ابعادى گسترده چون توسعه فرهنگى، اقتصادى، سياسى و اجتماعى است و هر يك از اين ابعاد در ايجاد يك توسعه مطلوب و پايدار دخيلند، اما در ابتدا نقش توسعه اقتصادى از همه، شاخص‌تر به نظر مى‌رسد. 39

توليد ناخالص داخلى‌G .D .P

[1]

ارزش كالاها و خدماتى كه در داخل يك كشور صورت گرفته، خواه توسط افراد داخلى آن كشور باشد يا توسط افرادى خارجى، مثلًا اگر يك شركت فرانسوى در ايران لوازم خانگى توليد كند جزو توليد ناخالص داخل محسوب مى‌شود. اگر ارزش توليدات اين شركت از ارزش كل كالا و خدمات داخلى كسر شود توليد خالص داخلى به دست مى‌آيد. 40

توليد ناخالص ملى‌GNP

[2]

توليد ناخالص ملى يكى از شاخص‌هاى سنجش قدرت اقتصادى كشورها است و عبارت است از ارزش پولى كليه كالاها و خدمات كه اعضاى يك ملت در طول يك سال توليد كرده‌اند.

مثلًا فرض كنيد كشورى در يك سال توليدات زير را داشته باشد:

1. مواد غذايى: 5000 كيلو به ارزش 000/ 200/ 3 تومان‌

2. انواع اتومبيل: 000/ 10 دستگاه به ارزش 1000 ميليون تومان‌

3. پوشاك و اسباب‌بازى به ارزش 300 ميليون تومان‌

[1] -Gross Domestic Product

[2] -Gross National Product