اسم الکتاب : ادبيات سياسى تشيع المؤلف : آيينه وند، صادق الجزء : 1 صفحة : 234
شهر كوفه گرديد. كسانىكه همراهش بودند، فرياد مىزدند: اى مردم
«داعى حق را پاسخ دهيد!» و دعوت او را بپذيريد. جمع بسيارى گرد او را گرفتند و با
او بيعت كردند.
روز ديگر او به طرف بيت المال رفت و هرچه در آنجا بود تصرّف كرد،
آنگاه به نزد صرّافانى كه پولهاى حكومتى نزد آنان بود فرستاد و آن پولها را نيز
از آنها گرفت.
سپس به محلهى بنى حمّان كه اهل آن محل به يارى او برخاسته بودند،
رفت و در آنجا نشست. در اين حال ابو جعفر محمّد بن عبيد اللّه حسنى معروف به
«ادرع» در كنار او نشسته و در گوشى با او سخن مىگفت. ناگاه خبر رسيد كه عبد اللّه
بن محمود با لشكرى كه از اطراف كوفه جمعآورى كرده، به جنگ او آمده است. برخى از
اعراب فرياد زدند كه: يحيى مواظب باش غافلگير نشوى لشكر از راه مىرسد. يحيى از جا
برخاست و بر اسب خود سوار شد و به عبد اللّه بن محمود حمله برد و ضربتى با شمشير
به صورت او زد، همراهان او كه چنان ديدند رو به هزيمت نهادند. سرانجام محمّد بن
عبد اللّه بن طاهر والى بغداد، حسين بن اسماعيل را براى دفع او فرستاد و پس از
خيانت و فرار لشكريان يحيى در حين جنگ، يحيى به شهادت رسيد. مردم كوفه از شدّت
علاقه، مرگ يحيى را باور نمىكردند و كودكان كوفه در كوچه فرياد مىزدند: «ما قتل
و ما فرّ و لكن دخل البرّ» يحيى نه كشته شده و نه گريخته، بلكه سر به بيابان نهاده
است. در ميان مردمى كه به يارى يحيى برخاسته بودند، شمارى از علماء، فقها، بزرگان
و پرهيزگاران را ذكر كردهاند.
گفتهاند كه شعراء دربارهى هيچيك از مقتولان حكومت بنى عبّاس، به
اندازهى يحيى رثاء نگفتهاند. از معروفترين اين مراثى، مرثيهى على بن عبّاس
رومى شاعر نامدار شيعى عصر بنى عبّاس است كه در آن بىباكانه به افشاگرى جنايات
بنى عبّاس پرداخته و طاس رسوايى آنها را از بام به زير افكنده است. مطلع آن
مرثيه، چنين است:
أمامك فانظر أيّ
نهجيك تنهج
طريقان شتّى
مستقيم و أعوج
(ر. ك: مقاتل الطالبيّين. تتمة المنتهى).
24- مزاحم بن خاقان ارطوج
از سرداران مستعين خليفهى عبّاسى است كه بنا به دستور او، مأمور
فروخواباندن
اسم الکتاب : ادبيات سياسى تشيع المؤلف : آيينه وند، صادق الجزء : 1 صفحة : 234