است. احتياط مستحب همين است، ولى اظهر كراهت آن است. البته اين كار با چند شرط مكروه است: بيرون رفتن از شهر به اين قصد باشد؛ به قدرى خارج شود كه گفته شود از شهر خارج شده است؛ فاصله، كمتر از چهار فرسخ باشد. پس اگر در چهار فرسخى يا بيشتر به آنها برسد حكم كراهت ثابت نمى‌شود، بلكه سفر تجارتى است. و بنابر اقوا معتبر نيست كه قافله، قيمت شهر را ندانند. و درباره اين‌كه حكم شامل غير از خريد و فروش- مانند اجاره و مثل آن- مى‌شود يا نه، دو وجه وجود دارد.

آداب مستحب و مكروه در تجارت‌

شرح: اين مسأله درباره آداب تجارت و كسب مال است؛ در هر تجارتى امورى واجب و لازم و شرط صحت معامله است كه اگر نباشد و رعايت نشود معامله باطل است. امورى نيز حرام است و موجب فساد و بطلان معامله. امورى هم از آداب تجارت و كسب مال هستند. ويژگى آداب تجارت اين است كه با نبود آنها هم معامله صحيح و لازم است ولى بهتر است اين آداب مراعات شوند. آداب تجارت به دو بخش تقسيم مى‌شود:

1. آداب مستحب؛ 2. آداب مكروه.

آداب مستحب‌

امورى كه مستحب است در تجارت مراعات شوند و فعل آنها ثواب دارد، خيلى زياد است كه در اين مسأله چهار مورد ذكر شده است.

1. اجمال و اقتصاد در طلب مال: دين مقدس اسلام دين اعتدال است و امت اسلامى امت وسط است، و «خير الامور أوسطها» در همه ابعاد آن جارى و سارى است. در مورد تجارت و طلب مال هم اقتصاد و اعتدال مطلوب است. مسلمان در امر معاش و كسب مال بايد نه آنچنان حريص باشد كه همه چيز را فداى كسب درآمد كند و نه آن‌گونه كوتاهى كند كه در عسر و حرج و فقر و فشار، زندگى كند، بلكه بايسته است حدّ وسطى را انتخاب كند، و اين مطلب در روايات فراوانى توصيه شده است مثلًا: