كتاب دوم: در اسباب تملك‌

ماده 140: تملك حاصل مى‌شود:

1- به احياء اراضى موات و حيازت اشياء مباحه.

2- به وسيله عقود و تعهدات.

3- به وسيله اخذ به شفعه.

4- به ارث.

قسمت اول- در احياء اراضى موات و حيازت اشياء مباحه‌

باب اول- در احياء اراضى موات و مباحه‌

ماده 141: مراد از احياى زمين آن است كه اراضى موات و مباحه را به وسيله عملياتى كه در عرف آباد كردن محسوب است از قبيل زراعت، درختكارى، بنا ساختن و غيره قابل استفاده نمايند.

صدر مسأله 1- موات، زمين معطلى است كه انتفاعى از آن برده نمى‌شود؛ خواه به جهت قطع شدن آب از آن، يا براى استيلاى آبها يا رمل يا شوره نمك يا سنگها بر آن، يا به جهت بيشه شدن و پيچيده شدن نى و درختها در آن، يا به جهت غير اينها. و موات بر دو قسم است: اول: موات اصلى است؛ و آن زمينى است كه مسبوق به ملك و احيا نباشد- اگرچه احراز چنين چيزى غالباً، بلكه به طور كلى مشكل بلكه ممنوع است- و ملحق به موات اصلى مى‌باشد زمينى كه مسبوق بودن آن به ملك و احيا معلوم نباشد.