سپس فرمود: «دوازده نماينده از ميان خود برگزينيد تا به امور مربوط به مردم رسيدگى كنند» آنان نيز 9 تن از خزرج و سه تن از أوس، انتخاب كردند، حضرت به آنان فرمود:

شما همان‌گونه كه حواريون در قبال عيسى بن مريم مسئوليت قوم خود را برعهده داشتند نسبت به امور مربوط به قوم خود مسئول هستيد و من نيز در برابر قوم خود مسئولم.[1]

رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم با رهنمودهاى حكيمانه و به كارگيرى كليه امكانات و با دورانديشى و آگاهى سياسى فوق العاده، رسالت خويش را به پيش برد و در همه اين موارد، از حمايت وحى الهى نيز برخوردار بود. اكنون بايد كسانى كه با آن حضرت بيعت كرده بودند بى‌آن‌كه با مشركين درگير شوند به ديار خود باز مى‌گشتند، زيرا خداوند اجازه جنگ به آن‌ها نداده بود.

قريش از گردهمايى اهل مدينه با پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم، احساس خطر نمود از اين رو به‌سرعت به‌خود آمد تا از تماس آن‌ها با پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم جلوگيرى كند، ولى هنگام ورود، با حضرت حمزه و على عليه السّلام، كه نگهبانى و حراست اجتماع عقبه را برعهده داشتند، روبرو شده و با شكست و ناكامى بازگشتند.[2]

آمادگى هجرت به مدينه‌

قريش با آگاهى از ماجرا از خواب غفلت بيدار شد، و با به كارگيرى خشونت و آزار و شكنجه و ستم و بيداد، سعى كرد قبل از قدرت‌گرفتن اسلام، مسلمانان را به نابودى بكشاند. مردم از اين اوضاع نزد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم‌

[1] . تاريخ طبرى 2/ 442؛ سيره نبوى 1/ 443؛ مناقب 1/ 182.

[2] . تفسير قمى 1/ 272.