حسن بن محمود كاشى آملى‌

وى از شاعران شيعى مذهب قرن هفتم و هشتم هجرى قمرى است. وى از شعر به عنوان ابزار و رسانه اى براى نشر اعتقاداتش استفاده مى نمود، به طورى كه تمام عمر خود را صرف ترويج مذهب تشع و سرودن اشعارى در مدح اهل بيت (ع) به ويژه مدح على (ع) كرده است. زادگاه حسن كاشى آمل بوده و آرامگاهش در سلطانيه زنجان قرار دارد. در عصرى كه سلطان محمد خدابنده تمايل شيعى خود را آشكار كرده و نيازمند آن بود تا عالمان و اديبان در دو بخش فقه و ادب به كمك وى بشتابند، شيخ حسن كاشى اين نقش را در بخش ادب عهده دار شد.[1]

ميرزا عبدالله افندى بر اين باور است كه سه نفر در ترويج تشيع در ايران نقش داشتند: علامه حلّى و محقق كركى و در زمينه ادبيات شيخ حسن كاشى كه از شعر به عنوان ابزارى براى نشر اعتقاداتش استفاده مى كرد.[2] سليمى تونى، ابن حسام خوسفى، محتشم كاشانى، پناهى، افچنگى و ده‌ها شاعر ديگر قرن نهم و دهم از كاشى تأثير پذيرفته اند.[3] كاشى به فراگيرى علوم ادبى و دينى روى آورده، قرآن را آموخت و بر اخبار و احاديث اشراف يافت و به اقتضاى مطلب در سخنش از آيات قرآنى و احاديث بهره برد به طورى كه در برخى موارد درك كلامش موقوف به آگاهى خواننده از قرآن و حديث است.[4]

[1] - ديوان حسن كاشى، رستاخيز، سيدعباس، با مقدمه حسن عاطفى، كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراى اسلامى، تهران 1388، ص 7- 9.

[2] - همان، ص 20- 24.

[3] - همان، ص 8- 10.

[4] - همان، ص 30- 31.