اديب الممالك فراهانى‌

محمدصادق (اميرى) فراهانى ملقب به اديب الممالك از بزرگترين سخنوران سده اخير است كه در سال 1277 ه. ق در روستاى كازران از توابع فراهان در خانواده اى اصيل و اهل علم به دنيا آمد. وى پس از تحصيل علوم عقلى و نقلى و طى مدارج والاى علوم حوزوى، در فهم و ضبط متون اسلامى و ادبى و تاريخ بر همگنان خود پيشى گرفت. وى در اوايل كار شاعرى از تخلص (پروانه) سود مى جست ولى بعدها به لقب اديب الممالك- كه عنوان ادبى كشورى و سراسرى بود- ملقب گرديد و تخلص خود را به (اميرى) تغيير داد.

وى در زمينه نثر و مقاله نويسى نيز دستى به تمام داشت و در سال 1316 ه. ق روزنامه ادب را در تبريز و پس از دو سال توقف آن را در سال 1320 ه. ق در مشهد منتشر كرد، و چندى نيز سردبيرى روزنامه مجلس را بر عهده داشت. وى از سال 1318 تا 1320 ه. ق به خاطر شكستن دستش قادر به نگاشتن نبود.

احاطه شگرف اديب الممالك در زمينه هاى تاريخى و اشرافى كه به لغات و تركيبات فارسى و تازى داشت، همراه با حافظه اى بسيار قوى از وجود وى شخصيت كم نظيرى ساخته بود به طورى كه دوست و دشمن بر اين امر اتفاق داشتند. ديوان اشعار وى حاوى مطالب علمى، ادبى و تاريخى بسيارى است و مهارت‌