مرحوم ايروانى (ره) دو دوره از اصول كه يك دوره آن تا پايان و يك دوره آن تا استصحاب را از محضر پرفيض مرحوم خراسانى بهره‌مند گرديده بود بعد از فوت استادش در سنه 1329 ه ق مستقلّا به تدريس اشتغال يافت و بر كرسى مذاكرات علمى نشست كه جمعيّت شركت كننده در جلسات او كمتر از جلسات علماء بزرگ نبود.

هجرت به كاظمين:

مرحوم ايروانى مدّتى هجرت به كاظمين نمود و از محضر علّامه بزرگ سيد ابراهيم درودى خراسانى معروف به اوحد كه از شاگردان برجسته فقيه بزرگوار و مجاهد نستوه ميرزا حسن شيرازى‌[1] بود، شركت نمود، و استفاده شايان خود را از محضر پرفيض آن استاد نمود.

[1] مرحوم ميرزاى شيرازى يكى از علماء برجسته شيعه است كه در قرن سيزدهم و اوائل قرن چهاردهم هجرى مى‌زيسته.

نام او محمد حسن فرزند ميرزا محمود كه در تاريخ 1230 هجرى قمرى در شيراز متولّد و در تاريخ دوشنبه هشتم شعبان 1312 در سامره بدرود حيات گفته است جسد مطهّر او را مؤمنين از سامره به دوش خود به نجف اشرف منتقل نمودند و به خاك سپردند.

مرحوم شيرازى در سن 6 سالگى به تحصيل علوم پرداخت و از همان كودكى آثار نبوغ در او ظاهر بود بطورى كه در سنّ 17 سالگى احساس نمود كه در شيراز كسى را كه بتواند از او استفاده كند وجود ندارد بناچار به اصفهان رفت تا از محضر علّامه شيخ محمد تقى اصفهانى( صاحب حاشيه بر معالم) و ميرزا حسين خاتون‌آبادى تحصيلات خود را ادامه دهد.- او در سنّ 20 سالگى مجتهد جامع الشرائط گرديد و بعد از وفات استادش رياست حوزه علميّه دار العلوم اصفهان را به عهده گرفت.

مرحوم شيرازى در سال 1259 به عتبات رفته و در نجف اقامت گزيد.

و به درس صاحب جواهر حاضر گرديد و پس از فوت مرحوم صاحب جواهر از محضر درس شيخ بزرگوار مرتضى انصارى( ره) تلمّذ را آغاز نمود ولى پس از رحلت مرحوم انصارى علماء اماميّه بالاتّفاق او را به رياست عالم تشيّع برگزيدند.

مرحوم شيرازى( ره) در سال 1291 به سامره مهاجرت كرده و حوزه درس خود را در اين شهر قرار داد و بركت اين جمع مقدّس سامره‌اى كه مقتل شيعيان بود به عنوان مأمن شهرت يافت و بعد از واقعه حكم تحريم تنباكو و درهم شكستن سياست استعمارى انگليس در ايران به عنوان آيت اللّه مجدّد لقب يافت.

( تحريم تنباكو اوّلين مقاومت منفى در ايران تأليف ابراهيم تيمورى)-- نكته‌اى كه به مناسبت يكصدمين سال رحلت مرحوم آيت اللّه شيرازى مى‌توان مطرح نمود آن است كه:

ناآگاهان نام نهضت او را نهضت تنباكو ناميده‌اند چنانچه نهضت امام خمينى( ره) را هم نهضت كاپيتولاسيون مى‌نامند.

مؤلّف گويد: كه نام هردو نهضت اسلامى است و مسئله تنباكو و كاپيتولاسيون تنها يك جرقه و جريان انفجارى است كه منجرّ به نهضت گرديده است.

هرنهضت را بايد به علّت فاعلى آن نامگذارى كرد و چون فاعل و غايت بر اساس خدا و حفظ ارزشهاى اسلامى و الهى بوده، لهذا نام هردو نهضت اسلامى، مى‌باشد.

چه در قرن 13( تنباكوى انگليس) و چه در قرن 14( كاپيتولاسيون آمريكا) باشد.

بنا به فرموده امير المؤمنين على عليه السّلام( در غرر الدّرر) كه مى‌فرمايد:

العلماء حكّام على الناس

لهذا بارزترين مصداق آن در قرن 13 ميرزاى شيرازى( ره) و در قرن 14 امام امّت-- رهبر فقيد خمينى بت‌شكن رضوان اللّه تعالى عليه است.

آيت اللّه جوادى آملى( روزنامه جمهورى اسلامى 27 آبانماه 1371 شماره 3901 سال 14) چه زيبا استشهاد مى‌فرمايد و مى‌گويد:

كه وجود اين مردان نستوه را مولاى متّقيان على عليه السّلام اين‌چنين معرّفى مى‌كند:

من اتّخذ الحقّ لجاما، اتّخذه النّاس إماما

آن‌كس كه سنّت و سيرت و رفتارش كنترل و يا دهنه دارد و حق او را بسته است، و باطل‌گرا و باطل‌گو نيست مردم او را امام خود دانسته و به او اقتدا مى‌كنند.

آرى خداوند اين رجال بزرگ را آفريده تا ضمن اتمام حجّت براى خلق عملكرد تبهكاران را نيز مردود اعلام نموده و به وسيله اين رجال حق، پرونده عمر ننگين طاغوتيان را به زباله‌دانى تاريخ افكنده و به هستى آنها خاتمه دهد.