مى‌گفت: صبر كنيد تا فردا هوا روشن شده و جنازه‌ها شمارش شود، فرمانده نظر معاون را پذيرفت و همگى از خانه بيرون رفتند.

پس از آنكه مطمئن شدم اشرار از منزل خارج شده‌اند از چاه بيرون آمده و با منظره هولناك و وحشتناكى روبرو گشتم، ديدم كه پدر و مادر و زن و بچّه و بستگان در خون خويش غلتانند.

بلادرنگ در دل شب خود را به قريه مجاور رسانيده و ماجرا را به خواهرم اطلاع دادم كه جز من و تو كسى ديگر از ما باقى نمانده است، او هم ناگهان در برابر ديدگانم سكته كرد و از دنيا رفت.

با چنين وضع دلخراشى شبانه به‌سوى جلفا حركت نموده و وارد تبريز شدم، و تحت عنوان تبعه ايران به سربازى رفتم، و بعد از اتمام دوره خدمت سربازى در ارتش استخدام شدم، و سپس با دخترى به‌نام «محترم» در سنه 1295 شمسى در سنّ 35 سالگى ازدواج نمودم.

احد ايروانى مى‌گويد: كه حاصل اين ازدواج 10 فرزند مى‌باشد.

بالشويك‌ها و مانشويكها

حزب كمونيست شوروى با توجّه به گرايشات رهبرانش به دو دسته تقسيم شده‌اند: يكدسته به رهبرى لنين موسوم به بالشويك‌ها (اكثريّت) و دسته ديگر به رهبرى تروتسكى موسوم به مانشويكها (اقليّت) بعد از لنين با روى كار آمدن استالين گروه مانشويكها از نظام حكومتى شوروى بطور كامل تصفيه شدند و رهبر آنها تروتسكى به مكزيك گريخت و بعدا به‌دست عوامل استالين ترور و به قتل رسيد.