زارگاه، گردنه

نویسنده (ها) : سیما صفری

آخرین بروز رسانی : سه شنبه 19 آذر 1398

زارگاه، گردنه \ gardane-ye zārgāh\ ، یا زرگاه، گردنه‌ای در منطقۀ آهار و ده‌تنگه در مجاورت قلعۀ دختر و پشت قلۀ توچال.
برای رسیدن به این گردنه ‌باید نخست از روستای آهار و ده‌تنگه حرکت کرد و سپس از شرق قلعۀ دختر مسافت پرپیچ‌وخم آهار به قلعۀ دختر را که در حدود 5/ 6 کمـ است با کوه‌پیمایی سنگین طی نمود و پس از رسیدن به ده‌تنگه مسیر را به موازات جهت گردنۀ آهاربشم تغییر داد تا گردنۀ زارگاه نمایان شود.
مسیر دسترسی به قلعۀ دختر و زارگاه از کوچه ـ باغهای ده‌تنگه به سمت غرب است. این منطقه در بهار و تابستان بسیار باصفا، اما در زمستان به شدت بهمن‌گیر و خطرناک، و بسیار سرد و بادگیر است. به‌سبب احتمال ریزش بهمن در درۀ ده‌تنگه فقط می‌توان از یکی از یالهای شمالی آهار و صعود به خط‌الرأس سنگی قله استفاده کرد و از آنجا به گردنۀ زارگاه رفت.
شیب مسیر از ابتدا تا انتهای رودخانه، یعنی آغاز صعود به گردنه، ملایم است؛ اما با صعود به ارتفاع 500‘2 متری، شیب به اوج خود می‌رسد. گردنه‌های سخت‌گذر زارگاه و آهاربشم روی خط مرزی شهرستانهای تهران و کرج واقع شده‌اند و قلعۀ دختر در میانۀ راه آن دو نمایان است. البته ارتفاع گردنۀ زارگاه نسبت به گردنۀ آهاربشم چندصد متر کمتر است.
اگر از سمت قلۀ توچال حرکت آغاز شود، مجدداً می‌توان با گذر از مسیری با پیچ‌وخم اندک به زارگاه رسید. راه از پناهگاه قلۀ توچال به سمت شمال غربی با کمی انحراف مسیر به لب قلۀ هومند توچال منتهی می‌گردد و سپس از یال شمالی آن به سوی گردنه‌ای در حد فاصل قزقونچال و هومند سرازیر می‌شود و به گودال آب کوچکی که بر اثر ذوب تدریجی برفها در بهار به وجود می‌آید، می‌رسد. از اینجا به بعد می‌توان حرکت را به سوی گردنۀ حد فاصل قزقونچال و قلۀ گلکلیه از طریق راه پاکوب به سوی شمال تپه‌ها و از فراز درۀ شکرآب به سوی یال شمال گلکلیه ادامه داد تا با صعود از یک شیب تند به قلۀ 100‘ 3 متری آهاربشم (آهاروش) رسید که از آنجا منظرۀ درۀ شهرستانک در غرب، و درۀ شکرآب در شرق نمایان می‌شود. روی قلۀ آهاربشم در شمال، قلعۀ دختر، و در شرق، دورنمای کوه دماوند پدیدار می‌گردد.
از شمال قلۀ آهاربشم، می‌توان به سوی گردنۀ آهاربشم که جادۀ آهار به شهرستانک کمر آن را خراشیده پایین رفت و پس از رسیدن بـه جاده از زیر شیب تند جنوبی قلعۀ دختر به شکل زیگزاگ به بالا صعود کرد. این شیب برای فرود بسیار سخت و طاقت‌فرسا ست. از مقابل قلعۀ دختر در ارتفاع حدود 100‘ 3 متری که در واقع بخش پایانی صعود آغاز می‌گردد، می‌توان از یال شمالی قلعۀ دختر در میان تپه‌ماهورهای پی‌درپی به آرامی فرود آمد تا به گردنۀ زارگاه رسید، که در جناح غربی منطقۀ ده‌تنگه واقع شده و یال سرخ رنگ شمالی آن مرتفع‌تر است.
در ادامۀ این گردنه می‌توان با ادامۀ شیب تند به جایی قله‌مانند رسید و از آنجا به صخره‌ها و دیوارۀ بلند الله‌بند دست یافت. ازجمله مناظر اطراف گردنۀ زرگاه می‌توان به الله‌بند کوچک و بزرگ و نیز سی‌چال در شمال، استرچال و آهنگرک در شرق، روستای شهرستانک در جنوب غربی و قله و خط‌الرأس توچال در جنوب اشاره کرد.

سیما صفری