محک

نویسنده (ها) : علی محمد مرادیان منفرد

آخرین بروز رسانی : دوشنبه 26 خرداد 1399

محک \ mahak \ (مؤسسۀ خیریۀ حمایت از کودکان مبتلا به سرطان)، مؤسسه‌ای خیریه، درمانی، تحقیقاتی و آموزشی، واقع در سه‌راه ازگل، بلوار شهید مژدی، بلوار محک، در محدودۀ منطقۀ 1 شهرداری تهران.
این مؤسسه در 1370 ش توسط سعیده قدس بنیاد نهاده شد؛ اما اندیشۀ تأسیس چنین مؤسسه‌ای در 1367 ش و پس از ابتلای دومین فرزندش، کیانا شریفی، به بیماری سرطان کلیه، در ذهن او شکل گرفت. در طی مراحل تشخیص تا جراحی و شیمی‌درمانی این کودک، مشاهدۀ خانواده‌هایی که برای معالجۀ فرزند مبتلا به سرطان خود از روستاها و شهرستانهای مختلف به تهران می‌آمدند و افزون بر رنج بیماری، با مشکلات مالی و نیز مسائلی در زمینۀ درمان و اقامت مواجه می‌شدند، قدس را متأثر ساخت؛ تا آنکه وی در 1368 ش برای
نخستین‌بار در ایران ضرورت تأسیس مؤسسۀ خیریه‌ای را که از همۀ مراحل درمان کودکان مبتلا به سرطان حمایت مالی و درمانی کند، مطرح کرد.
الگوی اولیۀ شکل‌گیری محک مؤسسه‌ای در شهر بُن آلمان بود که قدس در 1368 ش به آن مراجعه کرده، و از نزدیک با فعالیتهای آن آشنا شده بود. در این مؤسسه که 10 سال از زمان تأسیس آن می‌گذشت، خانواده‌های کودکان مبتلا به سرطان در قالب گروههایی گرد آمده بودند و به یکدیگر یاری می‌رساندند. قدس پس از کسب اطلاعات مورد نیاز برای ایجاد چنین مؤسسه‌ای، در 1370 ش موفق به دریافت پروانۀ ثبت آن از وزارت کشور شد.
هستۀ اولیۀ این مؤسسۀ خیریه متشکل از خانوادۀ کیانا شریفی، اقوام، دوستان و پزشکان معالج او بود. در آغاز، یک واحد زیرزمین از ساختمانی واقع در میدان ندا در محلۀ چیذر شمیران به صورت اجاره به مؤسسه اختصاص یافت. آنها روزانه به طور منظم با مراجعه به 7 بیمارستان دولتی تهران ــ که دارای بخش خون اطفال بودند ــ و هماهنگی با واحدهای مددکاری این بیمارستانها، بیماران نیازمند را شناسایی می‌کردند و زیر پوشش قرار می‌دادند؛ اما بودجۀ شخصی اعضای تشکیل‌دهندۀ مؤسسه برای انجام دادن این فعالیتها کافی نبود؛ بنابراین، آنها با جذب نیکوکاران و برگزاری دو کنسرت موسیقی و چند بازارچۀ خیریه به تأمین بودجۀ مورد نیاز مؤسسه پرداختند.
پس از آن، تأسیس اقامتگاهی برای اسکان موقت خانوادۀ بیمارانی که از شهرهای دیگر به تهران می‌آمدند، در دستور کار اعضای مؤسسه قرار گرفت. در این هنگام، فردی به نام جواد کرباسی‌زاده که در فرانسه زندگی می‌کرد و همسرش به سرطان دچار بود، هزینه‌های خرید زمین و ساخت بیمارستانی تخصصی را برای کودکان مبتلا به سرطان تقبل کرد؛ از این رو، در 1376 ش زمینی به مساحت 500‘4 مـ2 از سازمان زمین شهری خریداری شد؛ عملیات ساختمانی احداث بنای بیمارستان 10 سال طول کشید و سرانجام در 1386 ش، بیمارستان فوق تخصصی سرطـان کودکـان با زیربنای 000‘18 مـ2 گشایش یافت. هم زمان با کلنگ‌زنی این بیمارستان (1376 ش)، شهرداری تهران نیز ساختمانی چهارطبقه را واقع در ستارخان، سه‌راه تهران‌ویلا به مؤسسۀ خیریۀ محک اهدا کرد که از همان تاریخ، برای اقامت موقت بیماران شهرستانی و همراهان آنها مورد استفاده قرار گرفت.
در حال حاضر (1389 ش)، هیئت امنا، هیئت مدیره، بازرس قانونی و مدیر عامل ارکان مؤسسۀ خیریۀ محک را تشکیل می‌دهند. همۀ امور اجرایی مؤسسۀ خیریۀ محک ازجمله بیمارستان، امور اداری و مالی، واحدهای منابع انسانی، خدمات حمایتی، جلب مشارکتهای مردمی و داوطلبان زیر نظر مدیر عامل این مؤسسه اداره می‌شود.
بیمارستان محک که در 6 طبقۀ فوقانی، یک طبقۀ همکف و 3 طبقۀ زیرزمین در مجموع در 10 طبقه ساخته شده است، دارای 3 بخش انکولوژی، یک بخش جراحی، دو اقامتگاه، یک واحد ICU، بخش پیوند مغز استخوان و اورژانس است. بیمارستان گنجایش بستری کردنِ 80 کودکِ تا 14ساله را دارد؛ اما تا به امروز (1389 ش)، در مجموع، مؤسسۀ خیریۀ محک 500‘6 کودک مبتلا به سرطان را زیر پوشش قرار داده است. این مؤسسه با وجود تأسیس بیمارستان محک، همچنان با بخشهای سرطان اطفالِ بیمارستانهای شریعتی، امام خمینی (ره)، حضرت علی‌اصغر، شهدای تجریش،کودکان مفید، دکتر بهرامی، نیروی دریایی ارتش و مرکز طبی کودکان شهر تهران همکاری می‌کند.
مؤسسۀ خیریۀ محک با هدف ارتقای سطح علمی پرسنل عادی و تخصصی خود، اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف نیز می‌کند. آمبولانسها و همۀ تجهیزات مورد نیاز مؤسسۀ خیریه و بیمارستان محک از محل کمکهای نیکوکاران تأمین می‌شود. این مؤسسه در حال حاضر 000‘ 53 عضو یاری‌رسان دارد که از این شمار، 350 تن داوطلبِ حضور منظم و مستمر در مؤسسه‌اند.
بخش روان‌شناسی این مؤسسه که به ارائۀ مشاوره و درمان روان‌شناختی، حمایتی و آموزشی و تشکیل گروههای رویارویی برای والدین کودکان مبتلا به سرطان و همچنین درمانهای فردی و گروهی برای کودکان (بازی‌درمانی) می‌پردازد، نیز از شماری روان‌شناس داوطلب تشکیل شده است.
مؤسسۀ خیریۀ محک و بیمارستان آن به‌سبب برخوردار نبودن از حمایتهای مالی مراکز دولتی، برای جلب کمکهای مردمی و تأمین هزینه‌های مورد نیاز بیماران زیر پوشش خود، اقدام به برگزاری سالیانه 5 تا 6 بازارچۀ خیریه، کنسرتها و نمایشگاههای فرهنگی مختلف می‌نماید. یک سالن چندمنظوره برای برگزاری نمایشگاههای نقاشی، پذیرایی همایشها و برگزاری بازارچه‌های خیریه، یک سالن کنفرانس، و یک سالن آمفی‌تئاتر با گنجایش 320 نفر در یک طبقه و یک بالکن دارای تجهیزات سینمایی و نوری مجموعۀ مکانهایی‌اند که برای تأمین بخشی از نیاز مالی این مؤسسه، و همچنین برپایی همایشهای داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قلکهای سفالی و کائوچویی بزرگ و کوچکی که در مؤسسۀ خیریۀ محک تهیه، و از طریق واحد قلک این مؤسسه در خانه‌ها، ادارات، مراکز خرید و همۀ اماکن عمومی و خصوصی توزیع می‌شوند، از دیگر منابع مالی این مؤسسه‌اند.
یکی از بخشهای مؤسسۀ خیریۀ محک، بخش روابط بین‌الملل آن است که فعالیت خود را در 1382 ش با کمک جمعی از داوطلبان برای گسترش روابط بین‌المللی این مؤسسه آغاز کرده است. همکاری با کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد از 1378 ش با هدف کمک به پناهندگان افغان و عراقی مقیم ایران و دریافت گواهینامۀ استاندارد SGS 2007 م از دیگر امتیازات این بخش به شمار می‌رود.
افتتاح دفترهای جذب کمکهای مردمی در مراکز استانها، رسیدن به اهداف منظور در برنامه‌های پنج‌ساله، ارتقای کیفیت خدمات درمانی و نیز ایجاد مرکزی آموزشی، از اهداف مؤسسۀ خیریۀ محک برای توسعۀ آن است.
در حال حاضر، مؤسسۀ خیریۀ محک در چیذر، تهران‌ویلا، خیابان ولیعصر روبه‌روی پارک ملت، و شهرک غرب دفتر جذب حامی دارد. این مؤسسه همچنین دارای خبرنامه‌ای است که در تیراژ گسترده چاپ و منتشر می‌شود. نام سعیده قدس، بنیان‌گذار این مؤسسه به‌سبب کوششهایش در حمایت از کودکان مبتلا به سرطان در 2008 م، در میان نام 50 زن برتر سال، در فهرست روزنامۀ وال استریت قرار گرفت. وی همچنین تقدیرنامه‌ای از ملک عبدالله سعودی، پادشاه عربستان، دریافت کرده است.

مآخذ

پاکزاد، ترانه (مسئول داوطلب بازدیدکنندگان مؤسسۀ خیریۀ محک)، گفت‌وگو با مؤلف؛ تحقیقات میدانی مؤلف؛ قدس، سعیده (بنیان‌گذار مؤسسۀ خیریۀ محک)، مصاحبه با مؤلف.

علی‌محمد مرادیان منفرد