آرتوا

آرْتوا [ārtūā]، منطقه‌ای تاریخی و فرهنگی، شامل بیشتر استان پا ـ دو ـ کاله در شمال فرانسه.
نام آرتوا و مرکز آن آراس از آترِباتها مشتق شده که در زمان ژولیوس سزار در آنجا مقیم شدند. آرتوا از سدۀ 9 تا 12م به کنتهای فلاندر تعلق داشت؛ در 1180م به فیلیپ اُگوست، شاه فرانسه واگذار شد و تا 1329م زیر نفوذ فرانسه باقی ماند، تا آنکه دوران سلطۀ بورگونْییها آغاز گردید. پس از آنکه آرتوا از 1500م مسخّر خاندان هابسبورگ شد، در جریان جنگهای 30 ساله(1616- 1648م) به تصرف فرانسه درآمد و حاکمیت این کشور بر آن در پیمان پیرِنه (1659م)، و در پیمانهای نِیْمِخِن (1678 و 1679م) و اوتْرِخت (1713م) تأیید شد.
آرتوا حدفاصل پیکاردی در جنوب و دشت فلاندر در شمال است. این منطقه که از اواخر سده‌های میانه با بهره‌گیری از ثروتهای فلاندر، منطقۀ صنعتی و تجاری پررونقی بود، بر اثر ویرانیهای جنگ جهانی اول شکوفایی خود را از دست داد. بسیاری از شهرها که طی جنگ جهانی اول به شدت ویران شده بود، پس از 1918م بازسازی شد. جمعیت این شهرهای کوچک بر اثر مهاجرت کارگران جوان، بیش از پیش رو به کاهش نهاده است. بیشتر سکنۀ آرتوا کاتولیک رومی هستند، ولی در مناطق معدنی و نواحی جدید مجاور آراس جمعیت کاتولیک کمتر است. در اوایل سدۀ 20م، کلیساهای کوچکی توسط پرُتستانها در شهرکهای صنعتی تأسیس شد. (100)