استرلینگ

اِستِرلینگ \ [e]sterling\ ، رابــرت (1790- 1878م/ 1204-1295ق)، کشیش اسکاتلندی که بیشتر به‌سبب اختراع موتور هوای گرمِ سیکلِ استرلینگ شناخته می‌شود. او ابزارهای نوری و دستگاههای دیگری نیز اختراع کرد.
موتور استرلینگ دود تولید نمی‌کند و به هوایی غیر از آنکه از آغاز در محفظۀ سوخت (مبدِّل حرارتی) موجود بوده است، نیازی ندارد و می‌تواند در محیطهای شهری و در فضای خارج از جوّ، سودمند باشد. پروانۀ ساخت انحصاری این موتور نخستین‌بار در 1816م صادر شد و موتورهای استرلینگ تا 1922م تولید می‌شدند. سپس این موتورها برای مدتی از رده خارج شدند، تا آنکه دوباره از 1938م، شرکت هلندی فیلیپس، و از 1958م، همین شرکت با همکاری شرکت جنرال موتورز، موتورهای استرلینگ را، که قدرتشان تا 5 هزار اسب بخار افزایش یافته بود، با موفقیت به آزمایش گذاشت.
در این موتور، چرخه یا سیکلی که کار را تولید می‌کند، چرخه یا سیکل استرلینگ نامیده شده است. عملکرد موتور به این ترتیب است که در آغاز، مقدار ثابتی از گاز (هلیُم یا هیدروژن، که گازِ کاری خوانده می‌شود) در محفظۀ سردی فشرده، و سپس به محفظۀ دیگری که داغ است، منتقل می‌شود. این محفظۀ داغ را یک مشعل خارجی گرم می‌کند و در نتیجه، گاز منبسط می‌شود و پیستون را می‌راند. این گاز سپس خنک، و به محفظۀ سرد باز گردانده می‌شود و این چرخه دوباره تکرار می‌گردد.
چون کاری که از انبساط گاز در دمای بالا تولید می‌شود، بیشتر از کاری است که برای فشرده کردن گاز در دمای پایین لازم است، بخشی از گرما در این چرخه به کار تبدیل می‌شود. سوخت مشعل خارجی، که گاز را گرم می‌کند، می‌تواند الکل، گازوئیل، گاز طبیعی، پروپان یا بوتان باشد. سرد کردن گازهای داغ، رادیاتور بزرگی نیاز دارد، از این رو، این نوع موتور برای خودروهای کوچک، نامناسب است. موتورهای استرلینگ در مقایسه با موتورهای احتراق داخلی، بسیار تدریجی و کند کار می‌کنند، اگرچه بازده بهتری دارند.

مآخذ

EB, 1986, 2008;
ME, 2005 (under «Stirling engine»).
بخش علوم پایه و مهندسی