استامبولف، استفان

اِستامبولُف \ [e]stāmbolof\ ، اِستِفـان نیکـولُـف (1854-1895م/ 1270-1313ق)، دولتمرد بلغار و نخست‌وزیر مستبد این کشور(1887-1894م) که او را غالباً «بیسمارک بلغار» می‌خواندند.

استامبولف در جوانی به نهضت انقلابی زیرزمینی بلغارها برضد حکومت عثمانی پیوست و در 1875 و 1876م شورشهای کوچکی را در مخالفت با ترکهای عثمانی رهبری کرد. او در جنگ روس و عثمانی(1877- 1878م) همراه نیروهای نامنظم بلغار با ترکها جنگید و اندکی پس از آنکه بلغارستان در 1878م به خودمختاری دست یافت، به عضویت در مجلس جدید بلغارستان (سُبرانیه) انتخاب شد. استامبولف در 1884م رئیس مجلس شد و آلکساندِر اول، شهریار بلغارستان را، به‌رغم مخالفت روسیه، به منضم ساختن رومِلیای شرقی (1885م) تشویق کرد. پس از کودتا و در پی آن، استعفای اجباری و ربوده شدن آلکساندر در اوت 1886، استامبولف حکومتی ضد کودتاگران و وفادار به آلکساندر در یکی از نواحی بلغارستان تشکیل داد که دولت موقت طرف‌دار روسیه در سوفیا (صوفیه) را تضعیف کرد.
استامبولف به‌دنبال کناره‌گیری رسمی آلکساندر (سپتامبر 1886)، رئیس شورای نیابت سلطنت شد، و پس از خنثى کردن کوششهای روسیه برای میانجیگری، موجبات انتخاب شاهزاده فردیناند از خاندان آلمانیِ ساکس ـ کُبورگ ـ گُتا را به‌عنوان شهریار بلغارستان (7 ژوئیۀ 1887) فراهم آورد.
استامبولف در دورۀ فرمانروای جدید بلغارستان، کابینه‌ای تشکیل داد که از سپتامبر 1887 تا مۀ 1894 در مسند قدرت بود. حکومت او با روسیه مخالف بود، اما با عثمانی رابطه برقرار کرد و نفوذ بلغارستان را در مقدونیه گسترش داد. توطئه‌های پیاپی بر ضد سلطنت و شورشهای مسلحانه موجب شد که او برای تداوم حکومتش به شیوه‌های تروریستی متوسل شود. افزون بر آن، شاهزاده فردیناند که در آغاز، زیر سلطۀ استامبولف بود، سرانجام، خود را از یوغ او رهانید و به استعفا وادارش ساخت (31 مۀ 1894). دشمنان استامبولف پس از سقوط او، ماهها تعقیب و آزارش کردند و او سرانجام بر اثر حملۀ وحشیانه‌ای در یکی از خیابانهای سوفیا درگذشت.

مآخذ

EA, 2006;
EB, 2008.
بخش مفاهیم جدید و عناوین ویژه