اروپا، انجمن بازرگانی آزاد

اُروپا، اَنْجُمَنِ بازَرْگانیِ آزاد [ anjoman-e bāzargā- nī-ye āzād-e orūpā] (اِفتا)، یا انجمن بازرگانی آزاد اروپایی، بلوکی بازرگانی که کشورهای‌اتریش، بریتانیا، پرتغال، دانمارک، سوئد، سویس و نروژ در 1960م/ 1339ش بنیاد گذاردند. هدف افتا تلاش در راه برداشتن مانعهای اقتصادی میان کشورهای عضو، و افزایش همکاری نزدیک اقتصادی میان این انجمن و دیگرکشورهای اروپای‌غربی است. افزون بر این، افتا مجموعه‌ای است که کشورهای عضو جز سویس، می‌توانند از طریق آن با کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا در قالب ناحیۀ اقتصادی اروپـا ــ که بلوک بازرگانی آزادی است ــ مشارکت کنند.
افتا در واکنش به پدید آمدن جامعۀ اقتصادی اروپا (ه‌ م) بنیاد گذاشته شد. چندین کشور اروپای غربی به سطح یکپارچگی اقتصادی پیشنهاد شده از سوی بازار مشترک توجه داشتند، زیرا بنا بر این پیشنهاد، از کشورهای عضو خواسته شده بود که از برخی اختیارات مربوط به سیاستهای اقتصادی خود دست بکشند. این ملاحظات به پدید آمدن افتا که فقط بر پایۀ همکاری میان دولتهای عضو شکل گرفته است، شتاب بخشید.
شمار کشورهای عضو افتا با پیوستن فنلاند به آن به‌عنوان عضو وابسته در 1961م و عضو کامل در 1986م افزایش یافت. ایسلند و لیختن‌اشتاین به ترتیب در 1970 و 1991م به این سازمان پیوستند. با این‌همه، با موفقیت فزایندۀ اتحادیۀ اروپا در دهه‌های 1970 و 1980م، بسیاری از کشورهای عضو افتا از آن جدا شدند و به اتحادیۀ اروپا پیوستند، تا آنجا که در اواخر 1993م، نروژ، لیختن‌اشتاین، ایسلند و سویس تنها کشورهای باقی‌مانده در این سازمان بودند. تا 1994م کشورهای عضو افتا متوجه شده بودند که موفقیت اتحادیۀ اروپا می‌تواند تأثیری منفی بر اقتصاد آنها داشته باشد. این کشورها بر سر پدید آوردن بازار مشترک گسترده‌تری به نام ناحیۀ اقتصادی اروپا به گفت‌وگو با اتحادیۀ اروپا پرداختند. ناحیۀ اقتصادی اروپا دربرگیرندۀ همۀ کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا و افتا جز سویس
است که پیوستن به این ناحیه را نپذیرفت.
اداره کردن ناحیۀ بازرگانی آزاد میان کشورهای عضو افتا وظیفۀ شورای افتا ست که از نمایندگان همۀ کشورهای عضو تشکیل یافته است و نشستهای آن دوبار در سال برگزار می‌شود. این شورا افزون بر کارهای دیگر، وظیفۀ نظارت بر روابط میان کشورهای عضو افتا، تنظیم کردن بودجۀ این سازمان، و هدایت کردن روابط آن با اتحادیۀ اروپا را برعهده دارد. چندین کمیتۀ ثابت، همچون کمیتۀ بودجه و کمیتۀ اقتصادی به شورای افتا در انجام دادن کارهایش یاری می‌دهند. افتا همچنین دارای دبیرخانه‌ای است که به امور مربوط به ناحیۀ اقتصادی اروپا، روابط با کشورهایی جز کشورهای اروپای غربی، و همکاری با اداره‌های آمارگیری اروپایی می‌پردازد. مقر افتا در شهر ژنو در سویس است. (191)