آراگوایا [ārāgūāyā]، رودی در برزیل مرکزی که از بلندیهای نزدیک شهر آلتو آراگوایا در ایالت ماتوگرُسو سرچشمه میگیرد و با پیمودن 627،2 کمـ به طرف شمال و شمال خاوری به رود تُکانتینْس میپیوندد. مسیر علیای آن بخشی از مرز میان ایالتهای ماتوگرسو و گوئیاس را تشکیل میدهد. مسیر این رود در نیمۀ راه به دو شاخه تقسیم میشود و در دو سوی جزیرۀ بانانال که حدود 330 کمـ طول دارد، به راه خود ادامه میدهد. شاخۀ غربی را اینجا و آنجا آبشارها و تندابهای زیادی قطع میکند، ولی شاخۀ کوچکتر شرقی قابل کشتیرانی با قایقهای کوچک است. با اینکه آراگوایا پهنۀ وسیعی از قلمرو داخلی برزیل را زهکشی میکند، از نظر ترابری ضعیف است، چون آبشارهای زیادی مسیر آن را قطع میکند. در اواخر دهۀ 1970م، چندین طرح برقابی به اجرا درآمد تا برق لازم برای آمادهسازی چوب ماهون تأمین شود. منطقۀ اطراف مسیر علیای آراگوایا دارای معدنهای بکری از جمله معدن اورانیم، مس، کبالت، روی و الماس است. (100)