آراسه

آراسه [ārāse]، تیرۀ گل شیپوری که بیش از 500،1 گونه از گیاهان علفی را در برمی‌گیرد. این گیاهان در خشکی یا در نواحی مرطوب و مردابی، یا به صورت شناور در آب دیده می‌شوند. بعضی از آنها نیز بر روی گیاهان دیگر، نه به صورت انگل، به سر می‌برند. ساقۀ آنها به صورتهای مختلفِ راست یا بالا رونده دیده می‌شود. شکل ظاهری برگ نیز در این تیره متفاوت‌است؛ چنان‌که ممکن‌است دارای پهنک دراز با رگبرگهای موازی، پهنک تیرکمانی یا رگبرگهای پنجه‌ای، یا پهنک بزرگ و سوراخدار باشند. گلهای تیرۀ آراسه دُم‌گل ندارند؛ گل‌آذین آنها مجتمع و به صورت نوعی سنبله است که در برگۀ (براکتۀ) بزرگی به نام اسپات قرار می‌گیرد. مجموعۀ سنبلۀ این گلها و اسپاتی که آن را در برمی‌گیرد، اسپادیکس نامیده می‌شود. گلهای بسیار اسپادیکس به صورتهای مختلفِ نر ـ ماده یا نر و ماده، بر روی یک پایه یا به ندرت دو پایه قرار دارند. اگر این گیاهان پوشش گل داشته باشند، این بخش مرکب از قطعاتی در دو ردیف سه‌تایی است. شمار پرچم نیز در آنها متفاوت است؛ چنان‌که هر گل ممکن است دارای یک تا چندین‌پرچم باشد. مادگی معمولاًدرگلهای ماده از یک‌برچه، و در گلهای نر ـ ماده از 2 یا 3 برچه با تخمکهای فراوان تشکیل می‌شود.
میـوۀ این گیاهان ــ جز در چنـد مورد ــ به صورت ستـۀ مرکب است و درون هر یک از سته‌ها دانه‌ای با آلبومین فراوان در بخش گوشتی قرار دارد. از جنسهای این تیره می‌توان اینها را نام برد: اگیر ترکی دارای دو گونه که هر دو در ایران می‌روید؛ گیاه برگ انجیری دارای 20 گونه که چندین گونۀ آن در ایران پرورش داده شده است؛ فیلودِندرون که بیش از 100 گونه دارد و شماری از آنها به عنوان گیاه زینتی در ایران پرورش یافته است؛ گل شیپوری با بیش از 15 گونه که در ایران به صورت گلخانه‌ای پرورش می‌یابد؛ و گیاه گوش فیل که دارای 10 گونه است. از گیاهان این تیره که به صورت انبوه در گلخانه‌های ایران پرورش داده می‌شود، می‌توان پوتوس، آنتوریوم و نیز اسپاتیفیلوم را نام برد.

علی رضایی‌نژاد