اسقفان، جنگهای

اسقفان،جنگهایِ \ janghā-ye osqofān\ ، نامی که در تاریخ بریتانیا، بر دو نبرد کوتاه میان چارلز یکم ــ شاه بریتانیای کبیر و ایرلند ــ و اسکاتلندیها (در1639و1640م) نهاده شده است. علت این جنگها اقدام شاه چارلز به تحمیل آیینهای اَنگلیکَن (انگلیسی) بر کلیسای اسکاتلند، برای تقویت نظام اسقفی، و تصمیم اسکاتلندیها به برانداختن نظام اسقفی و بازگشت به نظام پرِسبیتِری بود.

در فوریۀ 1638، طرف‌داران نظام پرسبیتری برای کلیسای اسکاتلند، میثـاق ملی 1581م را ــ که سندی در به رسمیت شناختن مذهب پرُتستان در اسکاتلند بود و پدر چارلز، جِیمز یکم، شاه انگلستان و اسکاتلند (بریتانیای کبیر)، آن را امضا کرده بود ــ احیا کردند. شاه چارلز بر آن بود که اسکاتلندیها را با نیروی نظامی سرکوب کند، اما از آنجا که نگران رخ دادن انقلابی در این کشور بود، برای رسیدگی به موضوع، نشست مجمع عمومی اسکاتلند را در نوامبر همان سال در گلاسگو برگزار کرد. مجمع، که همۀ نمایندگانش طرف‌دار نظام پرسبیتری بودند، از فرمان شاه سرپیچید و رأی به برانداختن نظام اسقفیِ انگلیکن و بازگشت نظام پرسبیتری داد. چارلز تصمیم به جنگ گرفت و در 1639م با نیروهای انگلیسی رهسپار اسکاتلند شد؛ اما به‌سبب نداشتن منابع مالی کافی و بی‌اعتمادی به نیروهایش، پیمان صلح بِریک را پذیرفت. برپایۀ این پیمان، رسیدگی به موضوع به مجمع عمومی و پارلمان جدید اسکاتلند واگذار شد. به این ترتیب، نخستین جنگ اسقفان بی‌درگیری پایان یافت.
در همان سال، مجمع عمومی تازه‌ای در اِدینبورگ (اِدینبِره) تشکیل شد و رأی مجمع گلاسگو را تأیید کرد. پارلمان جدید اسکاتلند نیز از اختیارات شاه کاست. چارلز تعهد خود به پذیرفتن رأی این دو نهاد را شکست و آمادۀ جنگ شد. او برای تأمین هزینۀ جنگ، در آوریل 1640، پارلمان انگلستان را پس از 11 سال تعطیلی، فراخواند. این نشست، که به پارلمان کوتاه‌مدت (ه‌ م) معروف شد، نخست به رسیدگی به شکایتها از دولت چارلز پرداخت و با جنگی دیگر با اسکاتلندیها نیز مخالفت کرد. چارلز پارلمان را در 5 مۀ همان سال منحل کرد و به تنهایی لشکرکشی تازه‌ای ترتیب داد که دومین جنگ اسقفان نام گرفت.
پیروزیهای نیروهای اسکاتلندی در این جنگ و تصرف سراسر نُرثامبِرلَند و دارِم به‌دست آنان، چارلز را ناچار به پذیرش پیمان ریپِن (اکتبر 1640) کرد. برپایۀ این پیمان، نیروهای اسکاتلندی، شمال انگلستان را در اشغال خود نگاه می‌داشتند و تا تصویب پیمان صلح در پارلمان انگلستان، روزانه 850 پوند غرامت می‌گرفتند. این پیمان چارلز را ناگزیر به تشکیل دادن پارلمان تازه‌ای کرد که پارلمان بلندمدت (ه‌ م) نام گرفت. آغاز به کار این پارلمان (نوامبر 1640) و گسترش شورش اسکاتلندیها به درگرفتن جنگ داخلی انگلستان انجامید (نک‌ : ه‌ د، انگلستان، جنگهای داخلی).

مآخذ

CE, 6th edition; EA, 2006, EB, 2010 (under «Bishops' Wars», «Charles I», «James I»); ME, 2008.
بخش تاریخ