مبحث سوّم: فقه نظام اقتصادى به چه معناست؟

در تبيين مفهوم نظام اقتصادى اسلام گفتيم نظام اقتصادى اسلام از مجموع سه عنصر اصلى تشكيل مى‌گردد:

1. جهان‌بينى اقتصادى اسلامى كه زيرساخت مكتب و نيز علم اقتصاد اسلامى را تشكيل مى‌دهد.

2. مكتب اقتصادى اسلام كه عبارت از تبيين دستورى روابط ميان عناصر اقتصادى جامعه- سرمايه، كار، نيروى كار، ابزار توليد- است. يا به عبارتى جامع‌تر: طرح جامع اسلام براى تنظيم فعاليت‌هاى اصلى اقتصادى جامعه يعنى: توزيع منابع اوليه ثروت، توليد، توزيع پس از توليد، مبادله، خدمات و مصرف، در جهت تحقق اهداف مورد نظر اسلام.

3. علم اقتصاد اسلامى كه دو بخش دارد:

الف- تبيين توصيفى قوانين حاكم بر روابط اقتصادى جامعه برخوردار از نظام اقتصادى اسلامى.

ب- مجموعه قضاياى توصيفى تبيين شده در منابع اسلامى كه مربوط به قوانين حاكم بر رفتارها و روابط اقتصادى جامعه بشرى‌اند.

از اين سه عنصر اصلى نظام اقتصادى اسلام، آنچه مستقيماً مربوط به دانش فقه است عنصر دوّم است؛ بنابراين مقصود از فقه الاقتصاد، تبيين استدلالى مكتب اقتصادى اسلام است- به مفهومى كه توضيح داده شد- لكن از آنجا كه تبيين فقهى‌